|
|
1 Samuël 01
01Der was n man oet Rama, oet femilie Suf, in t baarglaand van Efraïm. Hai haitte Elkana, en was n zeun van Jerocham, zeun van Elihu, zeun van Tochu, zeun van de Efraïmiet Suf.
02Hai haar twij vraauwen: aine haitte Hanna, aander Peninna. Peninna haar kinder, mor Hanna haar gainent.
03Dij man ging elk joar weer tou zien stad oet om zok in Silo veur de HEER van hemelse machten te boegen en hom n ovver te brengen. Doar wazzen baaide zeuns van Eli, Chofni en Pinechas, priester van de HEER.
04Op dag dat Elkana n ovver brochde, gaf hai n dail aan zien vraauw Peninna en aal heur zeuns en dochters.
05Mor Hanna kreeg n moal zoveul, want hai gaf veul om Hanna, al haar de HEER ook moakt dat ze gain kinder kregen haar.
06En den zat vraauw tegen dij zai opbaiden mos heur te taargen en heur de kop gek te moaken, omdat God heur gain kinder kriegen luit.
07En dat ging ale joaren zo. Zo voak as zai noar de HEER zien tempel ging, den taargde zai heur en den schraifde Hanna en den kon ze gain hap deur keel kriegen.
08Dou vruig Elkana, heur man: "Hanna, woarom schraifst doe zo? Woarom etst nait? Woarom bist zo verdraiteg? Bin ik die nait meer weerd as tien zeuns?"
09n Keer, dou t etendrinken doan was in Silo, ging Hanna noar tempel van de HEER, doar priester Eli op zien stoul zat bie deurpost.
10 In aal heur verdrait beedde zai tou de HEER en ze schraifde mor aalweg.
11 Zai beloofde: "HEER van hemelse machten, as ie woarliek acht geven op joen dainstmaaid heur ellèn en om heur denken, heur nait vergeten en heur n jonkje geven, den zel zai hom aan de HEER geven veur hail zien levent. En gain scheermès zel aan zien kop kommen."
12 Dou ze laank aan t beden bleef veur de HEER, keek Eli ais goud noar heur mond.
13 Hanna pruit ja in zokzulm en enkeld heur lippen wazzen in bewegen, heur stem kon je nait heuren. Doarom dochde Eli dat ze doen was.
14 Hai zee tegen heur: "Hou laank stelst die nog aan ofst dronken bist. Wor nöchtern."
15 "Nee meneer, t gemoud is mie zo vol," antwoordde Hanna. "Wien of staarke draank heb k nait had. Mor k heb mien haart oetstört veur de HEER.
16 Zai joen dainstmaaid nait aan veur n niksnut. t Is deur aal mien zörg en verdrait dat ik zo laank sproken heb."
17 "Goa in vree," zee Eli. "De God van Israël zel joe geven wat of ie hom vroagd hebben."
18 "Joen dainstmaaid is dankboar veur joen vrundelkhaid," zee ze. Dou ging dij vraauw vot. Zai at, en aan heur gezicht was niks meer te zain.
19 Aanderdoagsmörgens stonden ze vroug op en bogen zok veur de HEER. Dou gingen ze weer noar hoes tou, in Rama. Elkana slaip bie Hanna, zien vraauw, en de HEER dochde om heur.
20 Hanna kwam in verwachten en noa verloop van tied kreeg ze n zeun. Ze nuimde hom Samuël. "Want," zee ze, "van de HEER heb ik hom vroagd."
21 Elkana ging mit zien haile hoesholden hèn om de HEER t joarliekse ovver te brengen en zien belofte noa te kommen.
22 Mor Hanna ging nait mit. "Eerst mout t jonkje van bòrst òf wezen," zee ze tegen heur man. "Den zel k hom hènbrengen. Den zel hai veur de HEER verschienen en doar veur aaltied blieven."
23 "Dou mor zo as die t gouddunkt," antwoordde Elkana. "Blief hier mor tot hai van bòrst òf is. De HEER zel die wel aan dien woord holden." Vraauw bleef in hoes en zai haar jong aan bòrst tot hai der òf kon.
24 Dou ze hom van bòrst òf haar, nam zai hom mit. En ook n drijjoarege bol, n efa meel en n kroek wien. Zai brochde hom, zo klaain as e was, noar de HEER zien tempel in Silo.
25 Bol wer slacht, en t jonkje wer bie Eli brocht.
26 "Meneer, ik bin de vraauw dij hier bie joe stoan het om tou de HEER te beden," zee Hanna.
27 "Om dit jonkje hier heb k beden en de HEER het mie geven wat ik van hom vroagd heb.
28 Doarom geef ik hom aan de HEER, dat hai veur aal zien levensdoagen ofzunderd blift veur de HEER." Dou boog hai zok veur de HEER,
|
1 Samuël 02
01en Hanna beedde:
"Mien haart verheugt zok in de HEER,
mien macht is groot in de HEER.
Ik dou mien mond wiedopen tegen mien vijanden,
zo blied bin ik mit joen hulp.
02Gainain is zo haaileg as de HEER,
boeten joe is ter ja gainent,
der is gain rots zo as ons God.
03Proat nait aaltied zo verwoand,
hol op mit bretoale proat,
de HEER is ja n God dij ales wait,
deur hom wordt t doun en loaten van mensken wogen.
04De staarke zien boog is broken,
mor dij wankelt krigt nije kracht,
05dij zok zat eten konden, mouten om daghuur,
en dij honger leden, huiven nait meer in schrip.
Dij gain kinder kriegen kon, krigt zeuven,
dij veul kinder haar, verkwient.
06De HEER moakt dood en moakt weer leventeg,
hai brengt noar de onderwereld
en hai let omhoog kommen.
07De HEER is t dij aarm en riek moakt,
hai vernedert, mor verhoogt ook.
08Oet stof dut hai de swakke opstoan,
oet sliek verhoogt hai de behuiftege
om hom tussen vernoame lu te zetten.
Hai let hom n ereploats toukommen,
fonnementen van eerde, binnen de HEER zienent ja,
doar het hai wereld op hènzet.
09Vouten van zien vromen bewoart hai,
mor goddelozen kommen om in t duustern,
want nait deur aigen kracht is n mensk staark.
10 Dij zok mit de HEER meten wil, wordt broken,
over hom let de HEER dunder rollen.
De HEER oordailt wereld tot in zien verste oethouken,
mor hai geft macht aan zien keunenk.
Hai verhoogt t aanzain van zien gezaalfde."
11 Elkana ging weer noar hoes tou, noar Rama, mor jong bleef om de HEER te dainen. Hai ston onder priester Eli zien touzicht.
12 Eli zien zeuns wazzen deugennaiten.
13 Zai trokken zok niks van de HEER aan en steurden zok nait aan t recht van priesters tegenover t volk. As ter ain n slachtovver brochde, kwam ieder bòt as vlaais aan kook was, priester zien knecht mit n drijtaande vörk in haand.
14 Den stook hai dij in pot, paan, kedel of kookpot en aal wat mit vörk omhoog kwam, kreeg priester veur zokzulm. Zo deden ze dat bie ale Isrelieten dij doar in Silo kwammen.
15 Alderdeegs nog veur zai t vet in rook opgoan luiten, kwam priester zien knecht der over tou en zee tegen man, dij aan t ovvern was: "Geef eerst vlaais veur priester om te broaden, want kookt vlaais nemt hai nait van joe aan. Enkeld raauw."
16 En as dij man zee: "Eerst mout t vet in rook opgoan, pak den mor zo veul as ie hebben willen," den zee hai: "Geef votdoalek hier, of ik pak die t mit geweld òf!"
17 Veur de HEER was dit n hail grode zunde van dij jongkerels, want mensken gingen t ovver aan de HEER minachten.
18 Samuël was in dainst van de HEER. Jong haar n linnen klaid aan.
19 Zien moeke muik hom elk joar n jaske en dij nam ze veur hom mit as ze mit heur man kwam om t joarliekse ovver te brengen.
20 Den zegende Eli Elkana en zien vraauw en zee: "Dat de HEER joe noageslacht geven mag van dizze vraauw in stee van t jonkje dij aan de HEER ofstoan is." Den gingen ze noar hoes tou.
21 De HEER dochde om Hanna. Zai kwam in verwachten en kreeg nog drij jonges en twij wichter. Mor jonge Samuël gruide op bie de HEER.
22 Eli was al hail old. Dou e heurde wat zien zeuns ale Isrelieten aandeden, dat zai slaipen bie vraauwen dij dainden bie ingang van tènt van soamenkomst,
23 zee e tegen heur: "Wat heb ie ommaans, dat elkenain mie schandoalege dingen over joe vertelt?
24 Nee jonges, t is nait zo best, dat ik heuren mout dat ie t volk van de HEER tou overtreden brengen.
25 As de aine mensk zok tegenover aander misdragt, den komt God tussenbaaident. Mor as n mensk zok tegen de HEER misdragt, wèl mout den tussenbaaident kommen?" Mor zai wollen nait lustern noar wat of heur voader zee. Want veur de HEER ston heur dood vaast.
26 Ondertussen kwam de jonge Samuël bie t opgruien, nait allain bie de HEER, mor ook bie de mensken in de gunst.
27 Dou kwam der n man van God bie Eli en zee tegen hom: "Dit zegt de HEER: 'Heb ik mie nait bekendmoakt aan joen veurgeslacht, dou dat nog in Egypte aan farao onderheureg was?
28 Ik heb joen stamvoader veur mie oetverkoren oet ale stammen van Israël om as priester mien altoar op te goan om wierook te branden en om veur mien aangezicht n priesterklaid te droagen. En ik heb joen femilie ale ovvers van Isrelieten in handen geven.
29 Woarom veracht ie mien slachtovvers en aander goaven dij ik veurschreven heb in mien hoes? En woarom heb ie meer op mit joen kinder as mit mie? Ie eten joe dik mit t beste van ovvers van mien volk Israël.
30 Doarom zegt de HEER, de God van Israël: Ik heb aaltied dudelk zegd dat ie en joen haile femilie mie aaltied dainen zellen. Mor nou zegt de HEER: Gain sproake van! Ik eer dij mie eren, mor dij mie verachten worden veracht.
31 Der zel n tied kommen, dat ik joe en joen hoes in de kracht van t levent breken zel, dat ter gainain old worden zel in joen geslacht.
32 Ie zellen ofgunsteg kieken noar ale goie dingen dij hai veur Israël dut, mor in joen femilie zel nooit ain old worden.
33 Mor ain van joe zel ik nait van mien altoar weren: dat is veur joe den nait om aan te zain. t Zel aan joe vreten. Mor de aandern dij oet joen femilie stammen, zellen in de kracht van heur levent staarven.
34 n Taiken doarvan veur joe is, wat joen baaide zeuns Chofni en Pinechas overkommen zel. Op aigenste dag zellen ze baaident oet tied kommen.
35 En ik zel mie n priester aanstellen, dij dut wat noar mien haart en mien gaist is. Ik zel hom n hoes baauwen, den kin hai aal zien doagen in dainst stoan van mien gezaalfde.
36 En dij der den nog over is van joen femilie, dij zel kommen, zok veur hom deelboegen veur n zulverstokje of n stok brood en hai zel zeggen: 'Geef mie wat priesterwaark bie joe te doun, dat ik n stokje brood te eten heb.'"
|
1 Samuël 03
01De jonge Samuël dainde de HEER, onder touzicht van Eli. t Woord van de HEER was betuun doudestieds, gezichten wazzen der mor amper.
02Op n goie dag haar Eli zok deellegd op zien gewone stee. Zien ogen begunden stoadeg aan zo min te worden, dat hai sikkom nait meer zain kon.
03God zien laamp was nog nait oet. Samuël was sloapen goan in tempel van de HEER, doar aark van God ston.
04Dou raip de HEER Samuël. "Hier bin ik," zee e,
05en runde noar Eli tou. "Hier bin ik. Ie hebben mie ja roupen." "Nee, hur," zee Eli. "k Heb nait roupen. Goa mor weer liggen." Dou ging hai mor weer liggen.
06Weer raip de HEER Samuël. Samuël kwam in t èn, ging noar Eli tou en zee: "Hier bin ik. Ie hebben mie toch roupen?" "Nee, ik heb die nait roupen, mien zeun. Goa mor weer liggen."
07Samuël haar nog gain ervoaren mit de HEER. Nog nait eerder was hom n woord van de HEER bekendmoakt.
08Weer raip de HEER Samuël, veur daarde moal. Hai kwam in t èn, ging noar Eli tou en zee: "Hier bin ik. Ie hebben mie toch roupen?" Dou kreeg Eli deur dat t de HEER was, dij jong raip.
09Doarom zee e: "Goa mor weer liggen. En as de HEER die ropt, den most zeggen: 'Spreek, HEER, joen knecht lustert.'" Samuël legde zok weer deel op zien stee.
10 Dou kwam de HEER bie hom stoan en raip net as veurege moalen: "Samuël! Samuël!" Samuël zee: "Spreek, HEER, joen knecht lustert."
11 "Ik zel wat doun in Israël doar elkenain dij t heurt de oren van toeten zellen," zee de HEER tegen hom.
12 "Den zel ik der veur zörgen dat t aalmoal oetkomt wat ik zegd heb over Eli zien femilie, van begun tot t èn.
13 Want ik heb hom aanzegd dat ik zien femilie veur aaltied oordailen zel vanwegens t kwoad doar hai van ofwos. Want zien zeuns hebben vluik over zok hoald en hai het der alderdeegs niks van zegd.
14 Doarom heb ik Eli zien femilie besworen: nooit kin t onrecht van Eli zien femilie mit slachtovvers of spiesovvers weer goudmoakt worden."
15 Samuël bleef aan mörgen tou liggen. Dou dee hai deuren van de HEER zien hoes open. Hai duurde Eli nait goud vertellen wat gezicht of hai had haar.
16 Mor Eli raip Samuël: " Samuël, mien jong!" "Hier bin k," zee dij.
17 "Wat het de HEER tegen die zegd?" vruig Eli. "Magst veur mie niks achterholden. God mag die k-wait-nait-wat doun, astoe ook mor wát veur mie verswigst van wat hai tegen die zegd het."
18 Dou vertelde Samuël hom ales. Hai huil niks veur zok. "Hai is de HEER," zee Eli. "Hai mout doun wat of hom gouddunkt."
19 Samuël gruide op en de HEER was mit hom. Der was gain woord dat hai zee, of t kwam oet.
20 En veur hail Israël, van Dan òf aan Berseba tou, wer dudelk dat de HEER Samuël tou zien profeet roupen haar.
21 De HEER luit zok ook voaker zain in Silo. Want doar openboarde hai zok aan Samuël deur t woord van de HEER.
|
1 Samuël 04
01En t woord van Samuël wer in hail Israël vernomen.
Israël trok oet tegen Filistijnen. Ze sluigen heur kaamp op bie Eben-Haëzer. Filistijnen haren heur kaamp bie Afek.
02Filistijnen muiken zok kloar veur stried tegen Israël. Stried brook lös, mor Israël verloor van Filistijnen, dij op t slachtveld zo'n vaaierdoezend man ombrochten.
03t Volk ging weerom noar t legerkaamp tou. Dou zeden oldsten van Israël: "Woarom het de HEER ons vandoag van Filistijnen verlaizen loaten? Wie mozzen ainlieks aark van t verbond van de HEER oet Silo hoalen. Den is hai ja middenmaank ons, en zel hai ons van ons tegenstanders verlözzen."
04t Volk stuurde tieden noar Silo. Doarvandoan brochten ze aark van t verbond van de HEER van hemelse machten, dij op de cherubs zien zetel het. Tougelieks mit aark van t verbond van God, kwammen de twij zeuns van Eli, Chofni en Pinechas, doar.
05Aark van t verbond van de HEER was nog nait in t kaamp, of doar begunde hail Israël van bliedschop te joechaaien, dat grond dreunde der van.
06Filistijnen heurden dat en zeden: "Wat is dat toch veur n lewaai in t legerkaamp van Hebreeërs?" Dou kregen ze in de goaten dat aark van de HEER in t kaamp kommen was.
07Filistijnen werden baang. "Want," zeden ze, "God is in t legerkaamp kommen. O wai! Zoks is nog nooit eerder veurvalen.
08O wai, wèl kin ons redden oet macht van dizze geweldege God? Aigenste God dij Egyptenoars in woestijn mit alderhande ploagen sloagen het.
09Wees moudeg, en gedroag joe as kerels, Filistijnen! Aans wor ie sloaven van Hebreeërs, zo as zai sloaven van joe west hebben. Gedroag joe as kerels en weer joe in de stried!"
10 Filistijnen begunden te vechten, en Israël wer versloagen. Elk vluchtte noar zien aigen tènt. Slag kwam hail haard aan: van Israël sneuvelden dattegdoezend man voutvolk.
11 Aark van de HEER wer mitnomen, en Eli zien baaide zeuns, Chofni en Pinechas, kwammen om haals.
12 Ain van stam van Benjamin runde vot van t front vandoan en kwam dij zulfde dag nog in Silo mit scheurde klaaier en zaand op kop.
13 Dou hai doar aankwam, zat Eli op zien stoul aan kaant van weg oet te kieken. Hai muik zok ja slim ongerust over aark van de HEER. Man vertelde t rond in stad, en haile stad jammerde t oet.
14 Dou Eli dat jammern heurde, vruig e: "Wat is doar wel goande?" Man hoastte zok om t aan Eli te vertellen.
15 Eli was achtentnegenteg joar. Zien ogen stonden dof en hai kon nait meer zain.
16 Man zee tegen Eli: "Ik bin van t front kommen. Vandoag bin k doar wegvlucht." "Hou staait t ter veur, mien zeun?" vruig Eli.
17 "Israël is vlucht veur Filistijnen," antwoordde bode. "Der het n grode slachten west onder t volk. Joen baaide zeuns, Chofni en Pinechas, binnen ook sneuveld en Filistijnen hebben aark van de HEER in handen kregen."
18 Dou aark van de HEER nuimd wer, vuil Eli achterover van zien stoul bie poort òf, brook zien nek en was dood. Want hai was old en swoar. Vatteg joar haar e rechter west over Israël.
19 Zien schoondochter, Pinechas zien vraauw, laip op t leste. Dou zai t bericht heurde dat aark van de HEER mitnomen was, en dat heur schoonvoader en heur man dood wazzen, kromp ze in mekoar en kreeg n kind, want vloagen wazzen inains begund.
20 Dou ze op staarven lag, zeden vraauwlu dij om heur tou stonden: "Stil mor, ie hebben n zeun kregen." Mor zai gaf gain antwoord en sluig der gain acht op.
21 Ze nuimde t jonkje Ichabod en verkloarde: "De heerlekhaid is vot oet Israël." Omreden aark van de HEER was mitnomen, en om heur schoonvoader en heur man.
22 "De heerlekhaid is vot oet Israël," zee ze, "want ze hebben aark van God mitnomen."
|
1 Samuël 05
01Filistijnen haren aark van God mitnomen en van Eben-Haëzer wazzen ze der mit noar Asdod goan.
02Filistijnen nammen dou aark van God en brochten hom in tempel van Dagon. Zai zetten hom noast Dagon hèn.
03Aanderdoagsmörgens zagen lu oet Asdod dat Dagon veurover op grond valen was veur aark van de HEER. Ze pakten Dagon op en zetten hom weer op zien stee.
04Aanderdoags stonden ze vroug op. En wat zagen ze? Dagon was weer veurover op grond valen, veur aark van de HEER. Kop en baaide handen wazzen ofbroken en laggen op drumpel. Der was nait veul van hom overbleven.
05Doarom stappen priesters van Dagon en elk dij tempel van Dagon inkomt, aan distied tou nait op drumpel van Dagon in Asdod.
06De HEER muik t lu oet Asdod slim stoer en hai brochde heur oetstuur. Hai taaisterde heur in Asdod en kontrainen mit swèllen.
07Dou manlu van Asdod zagen dat t ter zo veurston, zeden ze: "Aark van Israël zien God kin nait bie ons blieven, want zien macht is tegen ons en tegen ons god Dagon."
08Doarom luiten ze ale stadsvorsten van Filistijnen bie zok kommen en zeden: "Wat mout wie doun mit aark van God van Israël?" "Aark van Israël zien God? Noar Gat ter mit!" zeden ze. En ze brochten aark doar hèn.
09Dou ze hom doar hènbrocht haren, brochde de HEER stad in grode konsternoatsie. Hai muik t stadsvolk zaik van klaain tou groot, ze kwammen onder swèllen te zitten.
10 Doarom stuurden ze aark van God noar Ekron tou. Mor aark van God was nog nait in Ekron, of t volk van Ekron kluig: "Brengen ze ons hier aark van Israël zien God om ons en ons volk om haals te brengen?"
11 Dou luiten ze weer ale stadsvorsten van Filistijnen bie zok kommen en ze zeden: "Stuur aark van Israël zien God weerom en breng hom weer op stee, dat hai ons en ons volk nait ombrengt." Ze haren ja in haile stad doodschrik kregen. De HEER muik t heur slim stoer.
12 Mensken dij nait sturven wazzen, haren swèllen kregen en in haile stad steeg hulpgeroup noar hemel omhoog.
|
1 Samuël 06
01Dou aark van de HEER zeuven moand in t laand van Filistijnen west haar,
02raipen Filistijnen priesters en woarzeggers. "Wat mout wie mit aark van de HEER?" vruigen ze. "Zeg ons, op wat veur menaaier wie hom weer op stee kriegen."
03"As ie aark van Israël zien God weeromsturen," gavven ze as antwoord, "den nait mor zo. Ie mouten hom beslist ook schoadevergouden geven. Den zel ie weer beter worden en zel joe t dudelk worden, woarom hai joe nait mit vree let."
04Ze vruigen: "Wat veur vergouden mout wie hom geven?" "Vief golden swèllen en vief golden moezen," zeden ze, "net zo veul as ter stadsvorsten van Filistijnen binnen. Want aalmoal, ook joen stadsvorsten, hebben te lieden onder zulfde ploag.
05Moak doarom ofbeeldens van joen swèllen en joen moezen dij t laand vernailen. Eer God van Israël doar mit. Meschain dat hai den joe, joen goden en joen laand mit vree let.
06Woarom zol ie net zo dwaars wezen as Egypte en farao? Hebben zai Isrelieten nait votstuurd dou hai heur zien macht vuilen luit?
07Zörg dat der n nije woagen komt en twij koien, doar kaalver nog bie lopen en dij nog nooit aanspand west hebben. Span dij koien veur woagen, mor hoal kaalver der bie weg, en breng dij onder dak.
08Krieg den aark van de HEER en zet hom op woagen. Leg dat goldgoud dat ie hom as vergouden mitgeven, in n kistje der noast. Stuur aark den weg. Loat hom votgoan.
09En denk ter om: as hai kaant oet gaait van zien aigen laand, noar Bet-Semes tou, den is hai t dij dizze ramp over ons brocht het. Mor zo nait, den wait wie, dat t nait van hom komt, mor dat t touvaal west het."
10 Dat deden dij lu. Ze kregen twij koien dij kaalver haren, spanden heur veur woagen en kaalver brochten zai onder dak.
11 Dou zetten ze aark van de HEER op woagen en t kistje mit golden moezen en noamoakte swèllen van gold ook.
12 Koien gingen liek op Bet-Semes òf. Aal toetend bleven ze op t zulfde pad, zunder noar rechts of links òf te wieken, mit stadsvorsten van Filistijnen achter heur aan, tot grèns van Bet-Semes aan tou.
13 In Bet-Semes wazzen ze aan t waait zichten in t daal. Dou ze opkeken zagen ze aark. Zai wazzen blied dat ze hom zagen.
14 Woagen ree t laand van Josua oet Bet-Semes op. Doar bleef e stoan. Doar lag n dikke stain. Ze haauwden woagen in branholt en ovverden koien aan de HEER.
15 Levieten zetten aark van de HEER en t kistje mit goldgoud dat ter bie ston, der òf en zetten dij op dij grode stain. Op dij dag ovverden lu van Bet-Semes brandovvers en slachtovvers aan de HEER.
16 Dou de vief stadsvorsten van Filistijnen dat zain haren, gingen ze weerom noar Ekron tou, dij zulfde dag nog.
17 Dit binnen golden swèllen dij Filistijnen de HEER as vergouden geven hebben: veur Asdod ain, veur Gaza ain, veur Askelon ain, veur Gat ain, en veur Ekron ain.
18 Der wazzen net zo veul golden moezen as der steden van Filistijnen wazzen. Verstaarkte steden noamelk, van de vief stadsvorsten, mit dörpen dij der om tou laggen. Aan dizze dag tou is grode stain doar zai aark van de HEER hènzet haren, op t laand van Josua oet Bet-Semes, doar nog getuge van.
19 De HEER sluig mensken in Bet-Semes, omdat ze aark van de HEER bekeken haren. Seuventeg man sluig hai dood, dat is fiefteg op elke doezend. En t volk ging in raauw omdat de HEER n grode slachten onder heur aanricht haar.
20 Ze zeden: "Wèl kin der standholden veur de HEER, dizze haailege God? Bie ons mout aark vot. Mor woarhèn?"
21 Ze stuurden bodes noar bewoners van Kirjat-Jearim tou mit bosschop: "Filistijnen hebben aark van de HEER weerombrocht. Kom hier heer en neem hom mit noar joe tou."
|
1 Samuël 07
01Dou kwammen manlu van Kirjat-Jearim om aark van de HEER op te hoalen. Ze brochten hom noar Abinadab zien hoes tou, dij op n högte ston. Zien zeun Elazar wer haailegd. Hai zol op aark van de HEER pazen.
02Van dag òf dat aark in Kirjat-Jearim ston, gingen der wel twinneg joar verbie en aal dij tied bleef hail Israël bie God kloagen.
03Doarom zee Samuël tegen ale Isrelieten: "As ie joen haile haart weer noar de HEER toukeren, dou vremde goden den bie joe vot. Astartes ook. Richt joen haart noar de HEER en dain enkeld hom. Den zel hai joe verlözzen van Filistijnen."
04Isrelieten deden Baäls en Astartes vot en ze dainden allain de HEER.
05Dou zee Samuël: "Loat ale Isrelieten in Mispa bie nkander kommen. Den zel ik veur joe beden tou de HEER."
06Dou ze bie nkander wazzen in Mispa, putten ze wotter en dat goten ze oet veur de HEER. Zai vastten dij dag en ze zeden doar: "Wie hebben tegen de HEER zundegd." En Samuël richtte Israël in Mispa.
07Filistijnen heurden dat Isrelieten in Mispa bie nkander kommen wazzen en doarom trokken stadsvorsten van Filistijnen op tegen Israël. Isrelieten heurden dat en ze werden benaauwd veur Filistijnen.
08Ze zeden tegen Samuël: "Hol nait op mit roupen noar de HEER, ons God, dat hai ons verlöst oet Filistijnen heur macht."
09Dou kreeg Samuël n zoeglaam. Dat ovverde hai in zien gehail as brandovver aan de HEER. En Samuël raip tou de HEER veur Israël en de HEER antwoordde hom.
10 Samuël was nog dounde mit t brandovver, dou Filistijnen der aankwammen om mit Israël te vechten. Mor de HEER dunderde dij dag mit n geweldege stem tegen Filistijnen. Hai luit heur zo aldernoarst schrikken dat ze leden neerloag tegen Israël.
11 Isrelieten gingen oet Mispa Filistijnen achternoa en ze versluigen heur tot verbie Bet-Kar.
12 Samuël kreeg n stain, zette dij tussen Mispa en Sen deel en nuimde dij Eben-Haëzer. "Want," zee e, "aan hier tou het de HEER ons hulpen."
13 Filistijnen werden versloagen en ze kwammen nait weer in t laand van Israël. De HEER was tegen Filistijnen zo laank as Samuël leefde.
14 Steden dij Filistijnen op Israël veroverd haren, kwammen weer aan Israël, van Ekron òf aan Gat tou. Ook t laand dat ter bie heurde wer deur Israël van Filistijnen bevrijd. Ook tussen Israël en Amorieten was ter vree.
15 Samuël richtte Israël zien haile levent.
16 Joar op joar dee e de ronde van Betel noar Gilgal en Mispa. In aal dij ploatsen sprak e recht over Israël.
17 Mor aaltied ging e weerom noar Rama tou. Want doar was zien hoes en doar richtte hai Israël. Hai baauwde doar n altoar veur de HEER.
|
1 Samuël 08
01Dou Samuël old wer, stelde hai zien zeuns aan as rechter over Israël.
02Oldste haitte Joël en twijde Abia. Zai wazzen rechter in Berseba.
03Mor zien zeuns deden aans as hai. Zai wollen der zulm beter van worden. Zai luiten zok omkopen en nammen t mit t recht nait zo naauw.
04Doarom kwammen oldsten van Israël bie nkander en gingen noar Samuël in Rama tou.
05"Heur ais," zeden ze tegen hom, "Ie binnen al old en joen zeuns nemen gain veurbeeld aan joe. Dat stel n keunenk over ons aan, dij ons regaaiert, krekt as ale aander volken."
06Samuël von t aldernoarst dat zai zeden: "Geef ons n keunenk dij ons regaaiert." Doarom beedde hai tou de HEER.
07Dij zee tegen hom: "Luster noar t volk in aal dat t joe te zeggen het. Zai hebben joe ja nait aan kaant zet, mor mie. Ik heb as keunenk bie heur ofdoan.
08Net zo as t goan is bie aal dat zai deden van dag òf dat ik heur oet Egypte brocht heb aan dizze dag tou. Zai hebben mie ja verloaten en aander goden daind. Zo doun ze nou ook mit joe.
09Ie mouten wel noar heur lustern, mor heur goud woarschaauwen. Moak heur dudelk wat n keunenk, dij over heur regaaiern zel, veur rechten het."
10 Samuël brochde t volk dat hom om n keunenk vruig, ale woorden van de HEER over.
11 Wieder zee e: "Zo zel t optreden van keunenk wezen dij over joe regaaiern zel: Joen zeuns zel e in dainst nemen bie zien woagens en bie zien peerden. Ze mouten veur zien woagen aan lopen.
12 Hai zel heur aanstellen as overstes over doezend man en overstes over fiefteg. Ze mouten veur hom plougen en veur hom inhoalen. Zien woagens en zien woagenriw mouten ze moaken.
13 Joen dochters zel e nemen as zaalfmoaksters, kooksters en baksters.
14 Alderbeste stokken van joen laand, joen droevetoen en olievehof zel e nemen en aan zien aigen knechten geven.
15 Van joen koorn en van wat joen droevetoen oplevert, zel hai n tiende paart nemen om aan zien hovelingen en knechten te geven.
16 Hai zel joen knechten en maaiden en de besten van joen jongkerels en joen ezels nemen en veur hom waarken loaten.
17 Van joen schoapen en bokken zel hai n tiende paart nemen en zulm zel ie knecht wezen.
18 Den zel ie joe bekloagen over joen keunenk dij ie zulm oetzöcht haren, mor den zel de HEER joe gain antwoord geven."
19 t Volk wol nait noar Samuël lustern en zee: "Wat zol t! As wie mor n keunenk kriegen!
20 Den bin we net as ale aander volken. Ons keunenk zel ons regaaiern en veur ons oettrekken as wie in oorlog binnen."
21 Samuël heurde t aal aan wat of t volk zee en hai brochde t over aan de HEER.
22 De HEER zee tegen Samuël: "Luster noar heur en stel n keunenk over heur aan." Dou zee Samuël tegen Isrelieten: "Loat elk noar zien aigen stad tou goan."
|
1 Samuël 09
01Der was n man oet Benjamin, dij Kis haitte, n zeun van Abiël, n zeun van Seror, n zeun van Bekorat, n zeun van Afiach, n Benjaminiet, n man van aanzain.
02Hai haar n zeun dij Saul haitte, n nuvere jongkerel. In hail Israël was gainain zo nuver as hai. Hai stook mit kop en scholders boven aal t aander volk oet.
03Nou wol t gevaal, dat ezelinnen van Kis, Saul zien voader, te zuik wazzen. Dou zee Kis tegen zien zeun Saul: "Neem ain van knechten mit en goa ezelinnen zuiken."
04Hai struunde deur baargen van Efraïm en over t laand van Salisa, mor zai vonden ze nait.
05Dou ze in t laand van Saälim kwammen, zee Saul tegen knecht dij bie hom was: "Kom, wie goan mor weerom. Aans zel mien voader nait laanger over ezelinnen prakkezaaiern, mor zok zörgen moaken over ons."
06Knecht zee tegen hom: "Wacht ais, der woont n godsman in dizze stad dij hoog aanschreven staait. Aal wat hai zegt, komt zekerwoar oet. Loat wie doar vot hèngoan. Meschain kin hai ons zeggen wat kaant of wie oet mouten."
07"Joa, mor wat mout wie dij man mitnemen as wie der hèngoan?" zee Saul tegen zien knecht. "Brood dat wie bie ons haren is ja op en n geschenk om godsman te geven heb wie nait. Wat heb wie aal bie ons?"
08"Kiek, ik heb nog n zulverstokje," gaf knecht hom as antwoord. "Dij zol k godsman geven kinnen. Den zel e ons wel zeggen wat kaant of wie oet mouten."
09(Vrouger zeden mensken in Israël, as ze God om road vroagen wollen: "Loat wie noar zainder goan." Want woar ze tegenswoordeg profeet tegen zeggen, doar zeden ze vrouger zainder tegen.)
10 "t Liekt mie goud wastoe doar zegst," zee Saul tegen zien knecht. "Loat we der mor hèngoan." Zo gingen ze noar stad tou doar of godsman woonde.
11 Mit dat zai pad noar stad tou omhoog gingen, kwammen ze wichter tegen dij wotter hoalen gingen. "Is zainder hier ook?" vruigen ze.
12 "Joa," zeden wichter. "Hai is stoef bie. Hoast joe, want hai is vandoag noar stad tou kommen omdat t volk n ovvermoal op högte het.
13 Mit dat ie in stad kommen, zel ie hom wel vinden, veurdat hai bie högte opgaait om te eten. t Volk gaait ja nait eten veur en aleer hai der is. Hai zel t ovver zegen en den zellen lu dij nuigd binnen, eten goan. Goa der mor hèn. Ie zellen hom vot wel vinden."
14 Dou ze in stad kwammen, kwam Samuël dij net onderwegens was om bie högte op te goan, heur in muit.
15 De HEER haar doags veurdat Saul kwam, Samuël bekendmoakt:
16 "Mörgen om distied zel k joe n man oet Benjamin sturen. Dij mout ie as laaider zaalven over mien volk Israël. Hai zel mien volk verlözzen oet Filistijnen heur macht. Want ik heb om mien volk docht omdat ik heur hulpgeroup heurd heb."
17 Dou Samuël Saul zag, luit God hom waiten: "Kiek, doar is nou de man doar k joe van zegd heb: 'Dizzent zel over mien volk regaaiern.'"
18 Midden in poort kwam Saul op Samuël òf en zee: "Wait ie ook woar zainder woont?"
19 "Ik bin de zainder," antwoordde Samuël. "Goa mor veur mie oet bie högte op en eet vandoag mit mie. Mörgenvroug zel k joe goan loaten en over ales doar ie joe drok over moaken, zel k joe kloareghaid geven.
20 Wat ezelinnen aanbelangt dij ie al drij doag kwiet binnen, moak joe doar nou mor nait laanger zörgen over want dij binnen weer op stee. Mor aan wèl heurt ales tou wat in Israël t begeren weerd is? Is t nait van joe en van joen voader zien haile hoes?"
21 "Heur ik nait tou Benjamin, t klaainste van ale geslachten," zee Saul, "en is mien femilie nait ain van onbedudenste van ale femilies in Benjamin? Woarom proat ie den op zo'n menaaier tegen mie?"
22 Samuël nam Saul en zien knecht mit, brochde heur noar feestzoal en gaf heur n stee bovenaan, woar lu zatten dij nuigd wazzen, zowat datteg man.
23 Tegen kok zee Samuël: "Breng mie dat stok vlaais dat ik joe geven heb en doar ik van zegd heb: 'Leg t aan zied.'"
24 Dou dainde kok scholderstok op en zette t Saul veur. "Wat wie veur joe achteroet holden hebben, wordt joe veurzet," zee Samuël. "Eet, want t is veur joe bewoard veur dizze gelegenhaid, dou k zee: 'Ik heb t volk nuigd.'" Zo at Saul op dij dag mit Samuël.
25 Dou gingen zai van högte òf noar stad tou. En Samuël pruit mit Saul op t dak.
26 Zai stonden vroug op. Bie t eerste lichten raip Samuël Saul, dij op t dak was, en zee: "Kom, ik zel joe oetgelaaide doun." Dou kwam Saul noar beneden tou en hai en Samuël gingen noar boeten.
27 Boeten stad zee Samuël tegen Saul: "Zeg tegen joen knecht dat hai veur ons oetgaait." Dij dee dat, en Samuël zee: "Ie mouten stoan blieven want ik zel joe God zien woorden bekendmoaken."
|
1 Samuël 10
01Samuël kreeg n kroekje mit eulie en goot dij over zien kop. Hai gaf hom n smok en zee: "De HEER het joe zaalfd as laaider over zien aarfdail.
02As ie dommit weer aan raais goan, zel ie bie Rachel heur graf in Selsach in t laand van Benjamin, twij manlu trevven dij joe zeggen zellen: 'Ezelinnen doar ie om zöchten, binnen weer terecht. Joen voader zit nait meer in over ezelinnen, mor hai moakt zok zörgen om joe en vragt zok òf: Wat mout ik veur mien zeun doun?
03As ie doarvandoan wiedergoan en bie ekkelboom van Tabor kommen, zel ie doar drij manlu trevven dij onderwegens binnen noar Betel, noar God. Ain van heur het drij bokjes bie zok, n aander drij broden en daarde het n kroek wien.
04Ze zellen joe goidag zeggen en joe twij broden geven. Ie zellen ze van heur aannemen.
05Den zel ie in Gibea-Elohim kommen, doar n ofdailen Filistijnen ligt. Mit dat ie stad inkommen, zel ie n koppel profeten tegen kommen dij bie högte deelgaait mit haarp, rinkelbèllen, floit en citer veurop. Ze zellen profetaaiern.
06Den zel gaist van de HEER over joe kommen. Ie zellen mit heur profetaaiern en ie zellen n aander mensk worden.
07As ie dizze taikens aalmoal mitmoakt hebben, mout ie doun wat joe veur handen komt. Want God is mit joe.
08Ie mouten veur mie oet goan noar Gilgal. Doar zel k bie joe kommen om brandovvers en slachtovvers te brengen. Zeuven doag mout ie wachten, den kom ik bie joe en zeg joe wat ie doun mouten. "
09Mit dat Saul zok omdraaide om bie Samuël vot te goan, gaf God hom n aander haart. Aal dij taikens binnen dij dag veurvalen.
10 Dou ze doar in Gibea kwammen, kwam heur n koppel profeten in muit. Gaist van God kwam over hom en hai profetaaierde mit heur.
11 Elkenain dij hom van vrouger kon, zag hou of hai mit profeten profetaaierde. Ze zeden tegen nkander: "Wat het dij zeun van Kis? Is Saul ook bie profeten?"
12 Dou zee n man dij doar woonde: "Wèl is heur voader?" "Is Saul ook bie profeten?" is zodounde n sprekwoord worden.
13 Dou hai mit profetaaiern opholden was, ging e högte op.
14 n Oom van Saul zee tegen hom en tegen knecht: "Woar heb ie west?" "De ezelinnen zuiken," zee Saul. "Mor dou wie zagen dat zai der nait wazzen bin we noar Samuël tou goan."
15 "Vertel mie ais wat Samuël tegen joe zegd het," zee Saul zien oom.
16 "Hai het ons doalek zegd dat ezelinnen terecht wazzen," antwoordde Saul. Mor dat Samuël over t keunenkschop sproken haar, zee hai der nait bie.
17 Dou raip Samuël t volk bie nkander om zok in Mispa veur de HEER te verzoameln. Hai zee tegen Isrelieten:
18 "Zo zegt de HEER, de God van Israël: Ik heb Israël tou Egypte oetlaaid en joe red oet macht van Egyptenoars en oet macht van ale keunenkrieken dij joe verdrokt hebben.
19 Mor nou heb ie joen God dij veur joe n redder west het oet ale ellèn en nood, rug toukeerd. En ie zeggen: 'Nee, stel n keunenk over ons aan!' Stel joe den op veur de HEER, noar joen stammen en joen geslachten."
20 Dou luit Samuël ale stammen van Israël aantreden, en stam van Benjamin wer aanwezen.
21 Dou luit e stam Benjamin aantreden noar zien geslachten, en t geslacht Matri wer aanwezen. Op t lest wer Saul, Kis zien zeun, aanwezen. Ze zöchten hom, mor konden hom nait vinden.
22 Doarom gingen ze nog ais bie de HEER te roade: "Is dij man hier wel ooit kommen?" De HEER zee: "Hai is beziedkropen achter pakkeloazie."
23 Ze gingen der gaauw op òf en huilen hom doar vot. Dou hai maank t volk ston, kon je zain dat hai n kop groder was as ale aandern.
24 "Zain ie wel, wèl de HEER oetkozen het?" zee Samuël tegen t volk. "Zo ain as hai is ter onder t haile volk ja nait." Dou joechaaide t haile volk en raip: "Leve de keunenk!"
25 Doarnoa sprak Samuël t volk tou over t recht van t keunenkschop. Hai schreef t op n rol en legde dij veur de HEER deel. Dou luit Samuël t haile volk noar hoes tou goan.
26 Saul ging ook noar hoes tou, noar Gibea. n Leger van dappere kriegers dij de HEER dit ingeven haar, ging mit hom.
27 Mor n stel niksnutten zeden: "Hou zol dij ons nou verlözzen kinnen?" Ze haren hom gain spier in reken en brochten hom gain geschenk. Mor hai dee of e niks heurde.
|
1 Samuël 11
01Nachas van Ammon trok op en hai belegerde Jabes in Gilead. "Sloet n verbond mit ons," zeden manlu van Jabes tegen hom, "den zel we joe dainstboar wezen."
02"Dat is goud," zee Nachas oet Ammon tegen heur. "Mor op veurwoarde dat ik elk van joe t rechteroog oetsteek. Dizze schaande breng ik over hail Israël."
03"Geef ons zeuven doag tied. Den zel we bodes sturen deur t haile laand van Israël," zeden oldsten van Jabes. "En as ter gainain komt om ons te helpen, zel wie ons aan joe overgeven."
04In Gibea doar Saul woonde, deden bodes heur verhoal aan t volk van stad. Elkenain begunde haard te reren.
05Dou kwam Saul mit baisten van t laand òf. "Woarom reert dat volk zo?" vruig e. Ze vertelden hom wat dij manlu oet Jabes zegd haren.
06Dou Saul dizze woorden heurde kwam gaist van God over hom en hai wer haildaal vergrèld.
07Hai nam n span baisten, haauwde ze in stokken en stuurde dij mit bodes deur t haile laand van Israël en zee, dat mit baisten van elk dij nait achter Saul en Samuël oettrok, t zulfde doan worden zol. Schrik veur de HEER kwam dou over t haile volk en ze trokken oet as ain man.
08Saul luit heur aantreden in Bezek. Der wazzen drijhonderddoezend oet Israël en dattegdoezend oet Juda.
09Tegen bodes dij kommen wazzen, zee men: "Dit mout ie zeggen tegen manlu van Jabes in Gilead: 'Mörgen veur mirreg zel der veur joe verlözzen kommen.'" Dou bodes dat aan manlu van Jabes overbrochten, wazzen ze deurhèn blied.
10 Tegen Nachas zeden ze: "Mörgen zel wie ons aan joe overgeven. Den kin ie mit ons doun wat of joe goud tou liekt."
11 Aanderdoagsmörgens verdailde Saul t volk in drij ofdailens en dij drongen smörgensvroug deur tot midden in t legerkaamp en versluigen Ammonieten veur t haitste van dag. Dij overbleven. werden oet mekoar jagd, zodat ter van heur gain twij bie nkander bleven.
12 Noa ofloop zee t volk tegen Samuël: "Wèl het ter zegd: 'Mout dij Saul keunenk over ons wezen?' Hier mit dij kerels! Den zel we heur doodmoaken!"
13 Mor Saul zee: "Op dizze dag zel gainain doodmoakt worden, want de HEER het Israël vandoag verlözzen brocht."
14 Samuël zee tegen t volk: "Kom, loat wie noar Gilgal goan, den zel we doar t keunenkschop vannijs instellen."
15 t Haile volk ging dou noar Gilgal tou en muik Saul doar keunenk veur God in Gilgal. Ze slachtten doar veur God vree-ovvers. Saul en ale Isrelieten wazzen deurhèn blied.
|
1 Samuël 12
01Dou zee Samuël tegen hail Israël: "Ik heb noar joe lusterd in aal dat ie tegen mie zegd hebben, en ik heb n keunenk over joe aansteld.
02Nou den, keunenk zel joe laaiden. Ik bin ja old en gries, kiek, mien zeuns binnen bie joe. Ik bin joe veurgoan van mien jonge joaren òf aan distied tou.
03Hier stoa ik. Getuug tegen mie veur de HEER doar zien gezaalfde bie is. Van wèl heb ik n baist ofnomen of n ezel? Wèl heb ik onderdrokt of onrecht aandoan? Van wèl heb ik n geschenk aannomen om n oog dicht te doun? Den zel ik joe t weeromgeven."
04"Nee," zeden ze, "ie hebben ons nait verdrokt en ie hebben ons gain onrecht aandoan en ie hebben van gainain wat aannomen."
05"De HEER is hier getuge. En zien gezaalfde is ter op dizze dag getuge van, dat ie niks tegen mie vonden hebben," zee Samuël tegen heur. "Joa, hai is getuge," zeden ze.
06Samuël ging deur: "t Is de HEER dij Mozes en Aäron aansteld het en dij joen veurgeslacht oet Egypte laaid het.
07Stel joe nou op, den zel ik joe as rechter veur de HEER, ale rechtveerdege doaden veurholden dij de HEER veur joe en joen veurgeslacht doan het.
08Dou Jakob in Egypte kommen was, raipen joen veurolders tou de HEER. En de HEER stuurde Mozes en Aäron. Dij laaidden joen veurgeslacht tou Egypte oet en luiten heur op dit stee wonen.
09Mor zai vergaten de HEER, heur God, doarom gaf de HEER heur over aan macht van Sisera, legeroverste van Hasor, en in macht van Filistijnen en van keunenk van Moäbieten, dij tegen heur streden.
10 Dou raipen zai tou de HEER: 'Wie hebben zundegd, want wie hebben de HEER rug toukeerd en Baäls en Astartes daind. Help ons oet macht van ons vijanden. Den zel we joe dainen.'
11 Dou stuurde de HEER Jerubbaäl, Bedan, Jefta en Samuël en redde joe oet macht van joen vijanden om joe tou, dat ie vaaileg wonen konden.
12 Mor dou ie zagen, dat Nachas, keunenk van Ammonieten, tegen joe optrok, zee ie tegen mie: 'Nee, n keunenk zel over ons regaaiern.' En dat nog wel terwiel de HEER toch joen keunenk is.
13 Nou den, doar is joen keunenk, dij ie oetkozen hebben, keunenk dij ie ja hebben wollen. Kiek! De HEER het n keunenk over joe aansteld.
14 As ie mor ontzag hebben veur de HEER, hom dainen, noar hom lustern, nait steegs tegen zien woorden ingoan. Nait allenneg ie, mor gelieke goud joen keunenk dij over joe regaaiern zel, mouten de HEER joen God, geheurzoam wezen.
15 Mor as ie nait noar de HEER lustern en tegen zien woord ingoan, den zel haand van de HEER tegen joe wezen, net as tegen joen veurgeslacht.
16 Blief hier nou stoan en let op de grode dingen dij de HEER veur joen ogen doun zel.
17 t Is ja tied van t waait zichten. Ik zel de HEER aanroupen dat hai t dundern en regen let. Begriep dat dij zunde dij ie in ogen van de HEER doan hebben, groot is, mit dat ie om n keunenk vroagd hebben."
18 Doarop raip Samuël de HEER aan. En de HEER luit dij dag dunder en regen kommen, zodat t haile volk doodsbenaauwd wer veur de HEER en veur Samuël.
19 "Beed de HEER, joen God, veur joen knechten dat wie nait staarven," vruig t volk aan Samuël. "Want bie aal ons zunden heb wie nóg n kwoad doan, deur n keunenk te vroagen."
20 "Wees nait benaauwd," zee Samuël. "Ie hebben aal dit kwoad wel doan, mor keer joe nou nait weer van de HEER òf. Dain hom mit joen haile haart.
21 Ie mouten joen haail nait zuiken bie zoaken dij nait boaten of redden kinnen, dat is ja onnut.
22 t Is om zien grode noam dat de HEER zien volk nait versteuten zel. De HEER het ter ja veur kozen om joe tou zien volk te moaken.
23 Wat mie aangaait, ik denk ter nait aan tegen de HEER te zundegen deur nait laanger veur joe te beden. Ik zel joe t goie en t rechte pad wiezen.
24 Ie mouten enkeld de HEER vrezen en hom traauw dainen mit joen haile haart. Denk toch aan dij grode dingen dij hai onder joe doan het.
25 Mor as ie wel kwoad doun, den zel ie en ook joen keunenk, oetreud worden."
|
1 Samuël 13
01Saul was dattegf + In summege handschriften staait: "ain joar".f* joar dou e keunenk wer.
02Dou hai twij joar over Israël regaaierd haar, koos hai drijdoezend Isrelieten oet. Twijdoezend wazzen bie Saul in Michmas en in baargen van Betel en doezend bie Jonatan in Gibea in Benjamin. t Aander volk luit e votgoan, elk noar zien aigen tènt.
03Jonatan versluig bezetten van Filistijnen in Gibea en Filistijnen werden dat gewoar. Doarom luit Saul dat in t haile laand rondbezunen, want hai dochde: "Hebreeërs mouten dit waiten."
04En zo wer hail Israël gewoar dat Saul bezetten van Filistijnen versloagen haar. Doarom binnen Filistijnen vergrèld worden op Israël. Dou wer t volk oproupen om Saul te volgen noar Gilgal.
05Filistijnen verzoamelden zok om tegen Israël te strieden mit drijdoezend woagens, zèsdoezend man peervolk, en voutvolk in tal as t zaand bie zee. Ze trokken op en sluigen heur kaamp op in Michmas, aan oostkaant van Bet-Awen.
06Dou Isrelieten zagen dat ze in nood wazzen, t volk wer ja bedraaigd, kropen ze bezied in spelonken en in stroeken, in grotten, achter rotsen en in putten.
07Mor Hebreeërs gingen Jordaan over noar t laand van Gad en Gilead. Saul was zulm nog in Gilgal. En aal t volk kwam, trillend van benaauwdens, achter hom aan.
08Dou wachtte hai zeuven doag, aan tied tou dij Samuël bepoald haar. Mor dou Samuël nait in Gilgal opdoagen kwam, kwam der verloop in t volk dat bie hom was.
09Doarom zee Saul: "Breng t brandovver en de vree-ovvers bie mie." En hai ovverde t brandovver.
10 Hai haar t nog nait doan of Samuël kwam der aan. Saul ging hom in muit om hom goidag te zeggen.
11 "Wat heb ie ommaans had?" vruig Samuël. Saul zee: "Dou k zag dat t volk bie mie votlaip en ie nait op ofsproken tied kwammen, dou Filistijnen zok in Michmas verzoameld haren,
12 dochde ik: Filistijnen kommen vaast op mie òf in Gilgal. k Haar gunst van de HEER ja nog nait zöcht, doarom heb ik t ter op woagd om t brandovver te brengen."
13 "Ie hebben joe dwoas gedroagen," zee Samuël. "Ie hebben t gebod dat de HEER joen God joe oplegd het nait in acht nomen. De HEER haar aans joen keunenkschop over Israël veur aaltied in standholden.
14 Mor nou zel joen keunenkschop nait bestoan blieven. De HEER het zok n man oetzöcht noar zien haart en de HEER het hom tou laaider over zien volk aansteld, omdat ie joe nait holden hebben aan wat of de HEER joe geboden haar."
15 Dou ston Samuël op en ging van Gilgal noar Gibea in Benjamin.
Saul luit t volk dat bie hom was, aantreden, om en bie zèshonderd man.
16 Saul en zien zeun Jonatan en t volk dat bie heur was, laggen in Gibea in Benjamin. Filistijnen haren zok legerd in Michmas.
17 Plunderoars oet t legerkaamp van Filistijnen trokken der in drij ofdailens op oet. Ain sluig òf noar Ofra, noar t laand Sual.
18 Twijde ging richten Bet-Choron en daarde ging noar streek mit oetzicht over t daal van Seboïm, kaant van woestijn oet.
19 In hail Israël was ter gain smid te vinden. Filistijnen haren zegd: "Hebreeërs maggen zok gain sweerden of speren moaken."
20 Doarom mozzen ale Isrelieten noar Filistijnen tou veur t schaarpen van heur saais, plougscheer, biel of sikkel.
21 Pries was twijdaarde sjekel veur n saais of plougscheer en n daarde sjekel veur n hak en n biel en veur t vastzetten van de prikkels.
22 Zodounde haar t volk dat bie Saul en Jonatan was op dag van stried, gain sweerd of speer. Mor Saul en zien zeun Jonatan haren dij aal.
23 n Wacht van Filistijnen trok oet noar baargpas van Michmas.
|
1 Samuël 14
01Op n dag zee Jonatan, Saul zien zeun, tegen jong dij zien woapens druig: "Kom, loat wie oversteken noar wachtpost van Filistijnen tou, aan aander kaant." Mor hai zee t nait tegen zien voader.
02Saul zat bie grèns van Gibea, onder grenoatappelboom in Migron. t Volk dat hai bie zok haar, telde zo'n zèshonderd man.
03Priester was dou Achia, zeun van Achitub, bruier van Ichabod, zeun van Pinechas, zeun van Eli, priester van de HEER in Silo. t Volk wos nait dat Jonatan votgoan was.
04Tussen baargpazzen, op t stee doar Jonatan perbaaierde over te steken noar wachtpost van Filistijnen, was aan weerskanten n rotspunt. Ain haitte Boses, aander Senne.
05Ain punt ston as n zoel in t noorden, tegen Michmas over, aander in t zuden tegen Gibea over.
06Dou zee Jonatan tegen jong, dij zien woapens druig: "Kom, loat wie oversteken noar wachtpost tou van dat onbesneden volk. Meschain zel de HEER t veur ons kloaren. De HEER kin ja net zo goud verlözzen deur n poar man as deur n mennegte."
07Jong, dij zien woapens druig, zee tegen hom: "Dou aal wat joen haart joe ingeft. Goa joen gaang. Ik bin bie joe, wat ie ook willen."
08Jonatan zee: "Wie steken noar dij manlu over en zörgen dat ze ons nait zain.
09As zai tegen ons zeggen: 'Stoan blieven, tot wie bie joe kommen,' den blief wie stoan doar we binnen en klimmen nait noar heur tou.
10 Mor as zai zeggen: 'Kom hier heer,' den zel we noar boven tou klimmen, want den het de HEER heur in ons macht geven. Dat zel veur ons t taiken wezen."
11 Dou zai zok mit heur baaident aan wachtpost van Filistijnen zain luiten, zeden Filistijnen: "Kiek es, der kommen Hebreeërs veurndag tou spelonken oet doar ze beziedkropen wazzen."
12 Manlu van Filistijnen heur wachtpost raipen tegen Jonatan en zien woapendroager: "Kom hier mor heer! Den zel we joe ais helpen!" Dou zee Jonatan tegen zien woapendroager: "Kom achter mie aan, want de HEER het heur in Israël zien macht geven."
13 Jonatan klom op handen en vouten noar boven tou mit zien woapendroager achter zok aan. Dou vuilen ze veur Jonatan deel en zien woapendroager dij achter hom aankwam, sluig heur dood.
14 Dit eerste verlus dat Jonatan en zien woapendroager heur toubrochten, kostte heur zo'n twinneg man. t Speulde zok aalmoal òf over lengte van n haalve vurg van n juk laand.
15 Dou werden ze benaauwd, in t kaamp, op t laand en aal t volk ook. Wachtposten en plunderoars wazzen ook benaauwd. Grond schudde en ale Filistijnen trilden der over van benaauwdens veur God.
16 Dou oetkiekposten van Saul in Gibea in Benjamin dit zagen, t volk laip ja doodsbenaauwd rond,
17 zee Saul tegen t volk dat bie hom was: "Zuik es oet en kiek es noa wèl der van ons votgoan is." Zai kwammen der achter dat Jonatan en zien woapendroager der nait wazzen.
18 Dou zee Saul tegen Achia: "Breng aark van God hier." Aark van God was doudestieds bie Isrelieten.
19 Mor in tied dat Saul mit priester pruit, ging t ter in t kaamp van Filistijnen aal slimmer om weg. Saul zee tegen priesters: "Trek joen haand terog."
20 Saul en aal t volk dat bie hom was, kwammen bie mekoar. Dou zai op t slagveld kwammen was t doar ain grode waarboudel: ze haauwden mit t sweerd op nkander in.
21 Boetendes sloten Hebreeërs dij al n haile zet bie Filistijnen wazzen en in heur leger verspraaid mit heur optrokken, zok aan bie Isrelieten dij bie Saul en Jonatan wazzen.
22 Dou ale manlu van Israël dij in baargen van Efraïm beziedkropen wazzen, heurden dat Filistijnen op vlucht wazzen, sloten zai zok ook bie heur aan in de stried.
23 Zo verlöste de HEER dij dag Israël.
Stried strekte zok oet tot verbie Bet-Awen.
24 Dou manlu van Israël dij dag bedraaigd werden, haar Saul t volk n aid sweren loaten: "Vervlökt is dij man, dij et veurdat t oavend is en veurdat ik mie vroken heb op mien vijanden." Doarom at gainain van t volk.
25 t Haile volk kwam bie n bos en op t veld doar was hunneg.
26 Mor gainain at der van, want zai wazzen baang om heur aid.
27 Jonatan haar nait heurd dat zien voader t volk sweren loaten haar. Hai stook stòk dij e in haand haar oet en stipte punt in n hunnegroat en at t op. Dou keek e weer helder oet zien ogen.
28 Ain oet t volk zee tegen hom: "Joen voader het t haile volk dudelk sweren loaten: 'Vervlökt is hai, dij vandoag et.' Doarom is t volk schoon aan t èn."
29 "Mien voader het onhaail over t laand brocht," zee Jonatan, "kiek mor ais hou helder of ik oetkiek nou k mor n slik hunneg pruifd heb.
30 t Haar beter west dat t volk vandoag vrij west haar om te eten wat of ze op heur vijanden veroverd hebben. Want nou is t verlus onder Filistijnen nait groot."
31 Zai versluigen dij dag Filistijnen van Michmas tou Ajjalon, al was t volk ook schoon aan t èn.
32 Dou vuilen ze aan op wat of ze zok touaigend haren. Ze nammen schoapen en bokken, koien en kaalver, en slachtten dij op grond. En t volk at t mit bloud en aal.
33 Dou zeden ze tegen Saul: "t Volk zundegt tegen de HEER deur t vlaais te eten mit bloud der nog in." Hai zee: "Ie bezundegen joe. Rol hier votdoalek n dikke vlint heer, noar mie tou.
34 Goa bie t volk langs en zeg tegen heur: 'Elk mout zien kou of schoap bie mie brengen. Slacht t hier, den kin ie eten. Mor zundeg nait tegen de HEER deur t mit bloud der nog in te eten." Elkenain van t volk brochde dij naacht zien kou, en dij slachtten ze doar.
35 Saul baauwde n altoar veur de HEER. Dit was t eerste altoar dat e veur de HEER baauwde.
36 "Loat wie," zee Saul, "vannaacht achter Filistijnen aan goan en heur plundern aan mörgenvroug tou, en gainain van heur in levent loaten!" "Dou aal wat joe goud tou liekt," zeden ze. Mor priester zee: "Loat wie hier tot God goan."
37 Saul vruig aan God: "Zel ik achter Filistijnen heer goan? Zel ie heur in Israël zien macht geven?" Mor hai gaf hom gain beschaaid dij dag.
38 "Loat aanvoerders van t volk aantreden," zee Saul. "Perbaaier der achter te kommen wat oorzoak wezen kin van dizze schuld.
39 Want zo woar as de HEER leeft dij Israël verlöst het, al ligt t aan mien zeun Jonatan, hai zel zekerwoar staarven!" Mor der was gainain van t haile volk dij hom antwoord gaf.
40 "Ie mouten aan ain kaant stoan goan en ik en mien zeun aan aander kaant," zee Saul tegen hail Israël. "Dou wat joe goud tou liekt," zeden ze.
41 "God van Israël," zee Saul tegen de HEER. "Loat woarhaid aan t licht kommen." Dou werden Saul en Jonatan aanwezen en t volk ging vrij oet.
42 "Loat t löt beslizzen tussen mie en mien zeun Jonatan," zee Saul. Jonatan wer aanwezen.
43 "Zeg mie wastoe doan hest," vruig Saul. Dou vertelde Jonatan t hom: "Joa, ik heb mit punt van stòk dij k in haand haar, n luk beetje hunneg pruifd. Hier bin k! k Bin der kloar veur om te staarven!"
44 Dou zee Saul: "Zo mag God mie doun of nog slimmer, doe most staarven, zunder nee!"
45 "Mout Jonatan staarven?" zee t volk tegen Saul. "Jonatan, dij dizze grode overwinnen in Israël behoald het? Gain sproake van! Zo woar as de HEER leeft, der zel gain hoar van zien kop op grond valen, omreden hai het dit doan op dizze dag mit God zien hulp." Zo verlöste t volk Jonatan en hai sturf nait.
46 Noadat Saul Filistijnen achternoazeten haar, ging e weerom. Filistijnen gingen noar heur aigen woonstee tou.
47 Dou Saul t keunenkschop over Israël kregen haar, stree hai tegen aal zien vijanden rondom zok tou: tegen Moäb, Ammon en tegen Edom, tegen keunenks van Soba en tegen Filistijnen. Overaal doar e hènging, behuil hai overwinnen.
48 Hai was trankiel, hai versluig Amalek en hai redde Isrelieten tou macht oet van dij heur plunderd haren.
49 Zeuns van Saul wazzen Jonatan, Jiswi en Malkisua. Van zien baaide dochters haitte oldste Merab en jongste Michal.
50 Saul zien vraauw haitte Achinoäm. Zai was n dochter van Achimaäs. Zien legeroverste was Abner, n zeun van Ner, n oom van Saul.
51 Saul zien voader Kis en Abner zien voader Ner, wazzen aalbaaident zeuns van Abiël.
52 Zo laank as Saul leefde was ter fèlle stried tegen Filistijnen. En Saul verzoamelde kerels om zok tou, dij naargens veur stonden.
|
1 Samuël 15
01Dou zee Samuël tegen Saul: "De HEER het mie stuurd om joe tou keunenk te zaalven over zien volk, over Israël. Luster den noar de HEER zien woorden.
02Zo zegt de HEER van hemelse machten: 'Ik zel vroak nemen veur wat of Amalek Israël aandoan het. Hou hai hom onderwegens dwaars zeten het dou zai oet Egypte trokken.
03Goa der op òf en versloag Amalek. Sloag aal dat e het mit de ban en spoar hom nait. Moak man en vraauw dood, kind en bòrstkind, kou en schoap, kemeel en ezel.'"
04Saul raip t volk bie nkander en monsterde heur bie Telaïm. Der was twijhonderddoezend man voutvolk en ook nog ais tiendoezend man oet Juda.
05Dou Saul bie stad van Amalek kommen was, legde hai n hinderloag in t daal.
06Tegen Kenieten zee Saul: "Moak dat ie votkommen! Trek tou t midden van Amalekieten oet, of ik breng joe der bie om haals. Ie hebben Isrelieten ja traauw bewezen dou ze tou Egypte oet trokken." Kenieten gingen oet Amalek vandoan.
07En Saul versluig Amalek van Chawila òf aan Sur tou, aan oostkaant van Egypte.
08Agag, keunenk van Amalek, greep e leventeg, mor t haile volk sluig e mit de ban. Hai brochde heur om mit t sweerd.
09Agag hebben Saul en t volk spoard, mit t beste van t schoapen en bokken, van koien en wat n beetje minder was, en lammer ook. Om kòrt te goan, aal wat goud was, wollen ze nait mit ban sloagen. Mor aal t vij dat niks weerd was en vrak, sluigen ze mit ban.
10 Doarom kwam t woord van de HEER tou Samuël:
11 "Ik heb ter beraauw van, dat ik Saul tou keunenk aansteld heb, want hai het zok van mie ofkeerd en nait doan noar mien woorden." Samuël ruik haildaal van streek. Hai raip haile naacht de HEER aan.
12 Dou e smörgensvroug Saul in muit ging, zeden ze tegen hom: "Saul is in Karmel kommen en hai het zok doar n gedenktaiken opricht." Dou keerde hai zok om en ging noar Gilgal tou.
13 Samuël kwam bie Saul. Saul zee tegen hom: "Zegend bin ie veur de HEER. Ik heb doan wat of de HEER zegd het."
14 "Wat is dat den veur n geblèr van schoapen en getoet van koien wat mien oren heuren?" vruig Samuël.
15 "Dij hebben ze mitnomen van Amalekieten," zee Saul. "Want t volk het beste schoapen en koien ontzain om aan de HEER, joen God, te ovvern. Mor aal t aander heb we mit ban sloagen."
16 "Stil!" zee Samuël. "Den zel k joe vertellen wat of de HEER vannaacht tegen mie zegd het." "Zeg t," zee Saul.
17 Dou zee Samuël: "Bin ie nait laaider worden over stammen van Israël, hou klaain of ie ook wazzen in aigen oog? En het de HEER joe nait zaalfd tou keunenk over Israël?
18 De HEER het joe oetstuurd en zegd: 'Breng Amalekieten, dij zundoars, om en stried tegen heur, tot ie heur oetreud hebben.'
19 Woarom heb ie nait noar de HEER lusterd en joe vergrepen aan wat of ie joe touaigend haren en heb ie doan wat kwoad is in de HEER zien ogen?"
20 "Ik heb ja noar de HEER lusterd," antwoordde Saul, "en bin goan doar of de HEER mie stuurde. Agag, keunenk van Amalek, heb ik mitnomen. Mor Amalek zulm heb ik mit ban sloagen.
21 t Volk het van t roofgoud nomen, schoapen en koien, t beste doar ban op lag, om t aan de HEER, joen God, te ovvern in Gilgal."
22 Mor Samuël zee: "Zol de HEER brandovvers en slachtovvers net zo goud vinden, as dat men hom geheurzoamt? Nee, geheurzoamen is beter as n slachtovver, lustern beter as t vet van rammen.
23 Want tegenhaspeln is net zo slecht as woarzeggerij, en ongezeggelkhaid net zo slecht as ofgoderij en beeldendainst. Omdat ie t woord van de HEER ofwezen hebben, het de HEER joe ofwezen, zodat ie gain keunenk blieven zellen."
24 "Ik heb zundegd," zee Saul tegen Samuël, "mit dat ik de HEER zien bevelen en joen woorden overtreden heb. Mor ik was baang veur t volk. k Heb noar heur lusterd.
25 Och, vergeef toch mien zunde en goa mit mie weerom, den zel ik mie boegen veur de HEER."
26 "Ik goa nait mit joe weerom," zee Samuël "Omdat ie joe nait deellegd hebben veur de HEER zien woord, doarom het de HEER joe ofwezen. Ie zellen gain keunenk over Israël blieven."
27 Dou Samuël zok omdraaide en votgoan wol, greep Saul slip van zien mantel en dij scheurde òf.
28 Samuël zee: "De HEER het op dizze dag t keunenkschop over Israël van joe ofscheurd en aan joen noaste geven, dij beter is as ie.
29 De Onveraanderlieke van Israël lugt nait en beraauw kent hai nait, want hai is gain mensk dat hai beraauw hebben zol."
30 "Ik heb zundegd," zee Saul. "Bewies mie nou toch eer doar oldsten van t volk en Israël bie binnen. Goa toch mit mie weerom, den wil ik veur de HEER, joen God, op knijen goan."
31 Dou ging Samuël mit Saul weerom en Saul boog zok veur de HEER.
32 "Breng Agag, keunenk van Amalek, hier bie mie," bestelde Samuël. Zunder euvelmoud kwam Agag bie hom en zee: "Zekerwoar, bitterhaid van dood is verbie!"
33 Mor Samuël zee: "Zo as joen sweerd vraauwlu van heur kinder beroofd het, zo zel onder de vraauwen joen moeke van heur kinder beroofd worden." Dou haauwde Samuël Agag in stokken veur de HEER in Gilgal.
34 Samuël ging weerom noar Rama. Saul ging noar zien hoes tou in Gibea, stad doar e geboren was.
35 Samuël zag Saul nait weer aan dag van zien dood tou. Samuël haar mit Saul te doun. De HEER haar der beraauw van, dat hai Saul keunenk van Israël moakt haar.
|
1 Samuël 16
01De HEER zee tegen Samuël: "Hou laank zel ie nog verdrait hebben over Saul? Ik heb hom ja as keunenk over Israël aan zied schoven. Vul joen hoorn mit eulie en goa aan raais. Ik stuur joe noar Isaï in Betlehem. Ain van zien zeuns heb ik mie as keunenk oetzöcht."
02"Hou zol ik doar hèngoan kinnen?" vruig Samuël. "As Saul der van heurt, zel e mie doodmoaken." "Ie mouten n jonge kou mitnemen," zee de HEER, "en zeg: 'Ik bin kommen om veur de HEER n ovver te brengen.'
03Ie mouten Isaï tou dit ovver nuigen. Ik zel joe beschaaid geven wat of ie doun mouten. Ie zellen veur mie zaalven dij ik joe wiezen zel."
04Samuël dee wat of de HEER zegd haar. Hai kwam in Betlehem. Oldsten van stad kwammen hom trillend van benaauwdens in muit en vruigen: "Kom ie in vree?"
05"Joa," zee Samuël. "Ik bin kommen om de HEER n ovver te brengen. Haaileg joe en kom mit mie om te ovvern." Hai haailegde Isaï en zien zeuns en nuigde heur om aan t ovver mit te doun.
06Dou ze kwammen en hai Eliab zag, dochde hai: "Wis, veur de HEER staait hier zien gezaalfde."
07Mor de HEER zee tegen Samuël: "Ie mouten nait kieken hou of hai der oetzugt en hou groot of e is, want ik heb hom ofwezen. t Gaait ter ja nait om wat of n mensk zugt. Want n mensk zugt wat e veur ogen het, mor ik kiek noar t haart."
08Dou raip Isaï Abinadab en stelde hom aan Samuël veur. "De HEER het hom ook nait oetzöcht," zee e.
09Isaï stelde Samma aan hom veur. "Dizzent het de HEER ook nait op t oog," zee Samuël.
10 Isaï stelde zien zeuven zeuns aan Samuël veur, mor Samuël zee tegen Isaï: "De HEER het heur nait oetzöcht."
11 Dou vruig Samuël: "Binnen dit aal joen jonges?" "Op jongste zeun noa. Hai is bie schoapen," zee Isaï. "Loat hom hoalen," zee Samuël. "Wie zellen nait begunnen veurdat hai der is."
12 Isaï luit hom hoalen. Jong haar n rözzeg veurkommen, wieder haar e mooie ogen, t was n knappe jongkerel. "Joa," zee de HEER. "Dij is t. Zaalf hom."
13 Samuël kreeg hoorn mit eulie en zaalfde hom doar aal zien bruiers bie wazzen. Van stonden òf aan kwam gaist van God over David. Samuël ging vot, weer noar Rama tou.
14 De gaist van God was van Saul weken. n Kwoaie gaist dij van God kwam, muik hom bie zetten doodsbenaauwd.
15 Saul zien knechten zeden dou tegen hom: "Kiek es hier, heer, n kwoaie gaist van God benaauwt joe.
16 Loat ons heer toch bestellen dat joen knechten dij in joen dainst binnen, ain zuiken dij op citer speulen kin. As kwoaie gaist van God den over joe komt, mout hai speulen. Doar zel ie van opknappen."
17 "Goud," zee Saul. "Zuik ie veur mie mor ain dij goud speulen kin en breng hom hier."
18 Ain van zien knechten zee: "Ik heb n zeun van Isaï oet Betlehem zain dij speulen kin. Hai is n kerel oet ain stok, n goud soldoat en kin zien woordje wel doun, n knappe jongkerel. En de HEER is mit hom."
19 Dou stuurde Saul ofgezanten noar Isaï om te zeggen: "Stuur mie David, joen zeun, dij bie schoapen is."
20 Isaï pakte brood, n zak wien en n segebokje. Hai legde dat op n ezel en luit zien zeun David dat bie Saul brengen.
21 Zodounde ging David noar Saul en hai kwam bie hom in dainst. Saul mog hom geern en hai wer zien woapendroager.
22 Doarom stuurde Saul n bosschop noar Isaï: "Loat David toch bie mie blieven. Ik mag hom geern lieden."
23 En ieder bòt as dij gaist van God over Saul kwam, pakte David citer en speulde. Dat gaf Saul verlichten. Hai vuilde zok n stok beter en kwoaie gaist luit hom mit vree.
|
1 Samuël 17
01Filistijnen verzoamelden heur leger veur de stried. Zai kwammen bie nkander in Socho in Juda. Ze sluigen heur kaamp op bie Efes-Dammim, tussen Socho en Azeka.
02Saul en Isrelieten verzoamelden zok ook. Ze sluigen heur kaamp op in t Terebintendaal en stelden zok op veur stried tegen Filistijnen.
03Filistijnen stonden aan ain kaant op n baarg en Israël ston aan aander kaant op n baarg, t daal was tussen heur in.
04Oet t leger van Filistijnen kwam n kampvechter noar veuren. Hai haitte Goliat, en kwam oet Gat. t Was n kerel van zès èl en n span laank.
05Hai haar n kopern helm op kop en n schubd paanzer aan. Dat ding woog viefdoezend sjekel.
06Om zien bainen haar e kopern scheenploaten en op zien scholder n kopern speer.
07Schacht van zien laans was net zo laank as boom van n weefstèl. Punt van zien laans was moakt van zèshonderd sjekel iesder. n Schilddroager ging veur hom aan.
08Hai ston veur linies van Israël te baldern: "Woarom trek ie op in slagorde? Bin ik gain Filistijn en bie ie Saul zien knechten nait? Zuik joe n man oet en loat hom hier heer kommen.
09As e t tegen mie opnemen duurt en mie versloagen kin, den zel wie joe dainstboar wezen. Mor as ik hom hebben kin en ik versloag hom, den zel ie ons knechten wezen en ons dainen.
10 Ik doag nou slagordes van Israël oet," zo ging e deur. "Geef mie n man om mit te strieden."
11 Dou Saul en hail Israël heurden wat of Filistijn zee, ruiken ze haildaal oetstuur. Ze wazzen doodsbenaauwd.
12 David was n zeun van ain oet Betlehem in Efrata in Juda, dij Isaï haitte. Isaï haar aacht zeuns. In Saul zien tied was dizze man al old, joa, stòkold.
13 Drij oldste zeuns van Isaï wazzen Saul volgd in de stried. Van zien drij zeuns dij votgoan wazzen om te strieden, haitte oldste Eliab, twijde Abinadab en daarde Samma.
14 David was jongste. Drij oldsten dainden onder Saul.
15 David ging aalgedureg hènneweer van Saul noar Betlehem om op schoapen van zien voader te pazen.
16 Filistijn kwam smörgens en soavends noar veuren en ging doar stoan, vatteg doagen achter mekoar.
17 n Moal zee Isaï tegen zien zeun David: "Neem veur dien bruiers n zak reusterd koorn mit en dizze tien broden. Goa der gaauw mit noar t legerkaamp, noar dien bruiers tou.
18 Dizze kezen mostoe aanvoerder brengen. Kiek hou of t ter mit bruiers heer gaait en neem n levenstaiken van heur mit weerom.
19 Zai binnen mit Saul en ale Isrelieten aan t vechten mit Filistijnen in t Terebintendaal."
20 David muik zok smörgens op tied kloar, luit schoapen over aan n schoapjong, loadde zien boudel op en ging aan raais, zo as Isaï hom opdroagen haar. Hai kwam net bie t legerkaamp aan dou t volk oettrok om zok in slagorde op te stellen. Zai raipen op tot de stried.
21 Isrelieten en Filistijnen stelden zok op, liek tegen mekoar over.
22 David luit zien hebben en holden over aan bewoaker van pakkeloazie en runde noar slagorde. Doar aankommen, vruig e aan zien bruiers hou of t mit heur ging.
23 Dou hai mit heur ston te proaten, kwam kampvechter Goliat weer oet slagorde van Filistijnen noar veuren. Hai balderde net as aaltied. David heurde dat.
24 Dou ale manlu van Israël kerel zagen, gingen ze veur hom op loop en wazzen doodsbenaauwd.
25 "Heb ie dij kerel wel zain, dij doar aankomt?" zeden ze tegen mekoar. "Hai komt om Israël oet te doagen. Dij hom verslagt, zel keunenk grode riekdom geven. Hai zel hom zien dochter geven, en zien femilie zel in Israël vrij van lasten wezen."
26 David zee tegen lu dij bie hom stonden: "Wat zel men doun mit man dij Filistijn doar verslagt en Isrelieten van smoad verlöst? Wèl is toch dij onbesneden Filistijn, dat hai de slagordes van de leventege God oetdoagen duurt?"
27 t Volk gaf hom t zulfde antwoord: "Zo en zo kin man dij hom verslagt, verwachten."
28 Eliab, David zien oldste bruier, heurde hom mit dij manlu proaten. Hai wer niedeg op hom en vruig: "Woarom bistoe hier ainlieks kommen? Bie wèl hestoe dat koppeltje schoapen doar in woestijn loaten? Ik ken dien driesteghaid en dien slechte oard. Doe bist hier kommen om noar stried te kieken."
29 "Wat heb ik misdoan?" antwoordde David. "k Mag toch wel vroagen?"
30 Hai draaide hom rug tou en vruig n aander, en t volk gaf hom t zulfde antwoord as eerste keer.
31 Dou ze heurden wat of David zegd haar, wer t overbraifd aan Saul. Dij luit hom hoalen.
32 David zee tegen Saul: "Loat gainain om hom de moud verlaizen. Joen knecht zel mit dizze Filistijn vechten."
33 "Doe zelst nait op kinnen tegen dij Filistijn," zee Saul, "want doe bist nog jong en hai is al van jongsòf aan n kriegsman."
34 Mor David antwoordde: "Joen knecht het aaltied op schoapen van zien voader paast. As ter den n laiw of n beer aankwam dij n schoap oet koppel vothuil,
35 den ging ik der achterheer, versluig hom en redde t oet zien bek. As e mie den pakken wol, greep k hom bie zien board en sluig hom dood.
36 Joen knecht het zowel n laiw as n beer doodhaauwen. Dizze onbesneden Filistijn zel t krekt zo vergoan, omdat hai de slagordes van de God dij leeft, taargd het.
37 De HEER, dij mie red het oet laiw en beer heur klaauwen, hai zel mie ook redden oet haand van dizze Filistijn." "Tou den mor," zee Saul. "De HEER zel mit die wezen."
38 Dou dee e David zien aigen woapenrok aan, zette hom n kopern helm op en dee hom n paanzer aan.
39 David dee zien sweerd om over zien woapenrok hèn en wol der mit lopen, want dat haar e ja nog nooit perbaaierd. "Hier kin k nait in lopen," zee David. "Zo'n ding heb k ja ook nog nooit aan had." Hai dee hom weer oet,
40 pakte zien stòk, zöchde zok vief gladde stainen tou beek oet en dee ze in zien hedderstaas dij e bie zok haar. Slinger huil e in haand. Zo ging e op Filistijn òf.
41 Filistijn kwam aal dichter op David tou. Zien schilddroager ging veur hom aan.
42 Dou Filistijn David aankommen zag en hom ais goud opnam, haar e hom niks in reken. Hai was ja nog zo nöchtern en rözzeg, n knappe jongkerel.
43 "Bin ik n hond, dastoe mit n stòk op mie ofkomst?" zee Filistijn, en hai vervlökte David bie zien goden.
44 "Kom es hier," zee e tegen David, "den zel ik dien vlaais geven aan vogels in lucht en aan daaiern in t veld!"
45 "Doe komst op mie òf mit sweerd, speer en spies," antwoordde David. "Mor ik kom op die òf in noam van de HEER van hemelse machten, de God van slagordes van Israël, dijstoe taargd hest.
46 Dizze dag zel de HEER die in mien macht geven. Ik zel die versloagen en dien kop ter ofhaauwen! Op dizze dag zel ik lieken van t leger van Filistijnen aan vogels in lucht geven en aan daaiern in t veld. Haile wereld zel waiten dat Israël n God het.
47 Dizze haile mennegte zel waiten dat de HEER gain verlözzen geft deur sweerd en speer. Want stried is van de HEER en hai geft joe in ons macht."
48 Dou Filistijn zok kloarmuik en dichterbie kwam, David in muit, runde David vlog noar slagorde tou, op Filistijn òf.
49 Hai stook haand in taas, kreeg doar n stain oet, slingerde dij vot en ruik Filistijn zien kop. Stain drong deur in zien kop en hai vuil veurover op grond.
50 Zo overwon David Filistijn mit n slinger en n stain. Hai versluig hom en muik hom dood, hai haar gain sweerd in haand.
51 David runde op Filistijn òf, bleef bie hom stoan, trok hom zien sweerd tou schij oet en muik hom dood. Hai sluig hom kop ter mit òf. Dou Filistijnen zagen dat heur held dood was, gingen ze der vandeur.
52 Manlu van Israël en Juda vlogen in t èn en mit groot kriegsgehoel gingen ze achter Filistijnen heer, kaant van Gat oet, aan poorten van Ekron tou. Filistijnen dij versloagen wazzen, laggen op weg noar Saäraïm, aan Gat en Ekron tou.
53 Dou kwammen Isrelieten weerom van dikke achtervolgen van Filistijnen en plunderden heur legerploats.
54 David kreeg kop van Filistijn en brochde dij noar Jeruzalem tou. Woapens dij hai hom ofpakt haar, legde hai in zien tènt.
55 Dou Saul zain haar dat David Filistijn in muit ging, haar e tegen zien generoal Abner zegd: "Van wèl is dat ain, Abner?" Abner zee: "Zo woar as ie leven, keunenk, ik wait t nait."
56 Dou haar keunenk zegd: "Vroag ie, woar of dat ain van is."
57 Mit dat David weerom was noadat e Filistijn versloagen haar, nam Abner hom mit en brochde hom bie Saul. David haar Filistijn zien kop in haand.
58 "Woar bistoe n zeun van, mien jong?" vruig Saul. "n Zeun van joen knecht Isaï oet Betlehem," antwoordde David.
|
1 Samuël 18
01Mit dat David opholden haar te proaten tegen Saul, ging Jonatan zien haart noar David oet. Hai mog hom net zo geern lieden as zokzulm.
02Saul nam hom dij dag mit en gaf hom gain permizzie om noar t hoes van zien voader weerom te goan.
03Jonatan sloot n verbond mit David, omreden hai mog hom net zo geern lieden as zokzulm.
04Hai trok zien aigen mantel dij e aan haar, oet en gaf dij aan David. Zien woapenrok ook, en alderdeegs zien sweerd, zien boog en zien raim.
05David trok oet om te strieden en woar Saul hom ook hènstuurde, t ging hom goud òf. Doarom stelde Saul hom aan over zien kriegslu. Aal t volk, en Saul zien knechten ook, wazzen t ter mit ains.
06Dou ze ais thoeskwammen, David kwam weerom noa n overwinnen op Filistijnen, kwammen vraauwlu oet ale steden van Israël keunenk Saul zingend en daanzend in muit mit rinkelbèllen en triangels, joechaaiend van bliedschop.
07Vraauwlu zongen:
"Saul het zien doezenden versloagen,
David zien tiendoezenden!"
08Dit was Saul hail min noar t zin en hai wer vergrèld: "Zai hebben David tiendoezenden geven en mie mor doezenden. Dommit is t keunenkschop ook nog veur hom."
09Van dij dag òf aan, huil Saul David in de goaten.
10 Aanderdoagsmörgens kwam kwoaie gaist van God over Saul. Hai ging in hoes te keer as n wilde. David tokkelde as elke dag op snoaren. Saul haar zien speer in haand.
11 "Ik zel David aan muur spietsen!" raip Saul. Hai gooide speer, mor aan twij moal tou kon David hom ontwieken.
12 Dou begunde Saul benaauwd veur David te worden, omdat de HEER hom verloaten haar en mit David was.
13 Doarom stuurde Saul David bie zok vandoan en muik hom overste over doezend man. Hai ging veur t kriegsvolk aan as e oettrok en as e weeromkwam.
14 t Ging David goud bie aal dat e dee, want de HEER was mit hom.
15 Dou Saul zag dat t hom aaltied mitlaip, wer e benaauwd veur hom.
16 Mor hail Israël en Juda haren veul mit David op, omreden hai laaidde heur as ze oettrokken en as ze weeromkwammen.
17 Saul zee tegen David: "Hier is mien oldste dochter Merab. Ik zel die heur as vraauw geven astoe die in mien dainst moudeg gedragst en oorlogen van de HEER voerst." Want Saul dochde: Loat nait mien haand, mor dij van Filistijnen tegen hom wezen.
18 David zee tegen Saul: "Wat stellen mien femilie en t hoes van mien voader in Israël veur, dat ik alderdeegs schoonzeun van keunenk worden zol?"
19 Dou tied ter heer was dat Saul zien dochter Merab aan David geven worden zol, wer zai aan Adriël oet Mechola geven as vraauw.
20 Saul zien dochter Michal begunde van David te holden. Dou ze dat tegen Saul zeden, kwam hom dat goud oet.
21 Ik zel heur aan hom geven, dochde hai. Zai mout n vaalstrik veur hom worden. Loat haand van Filistijnen tegen hom wezen. Hai zee tegen David: "Dizze dag kinstoe deur heur mien schoonzeun worden."
22 Tegen zien knechten zee e: "Proat in t gehaaim mit David en zeg: 'Keunenk mag die geern lieden en aal zien knechten hebben veul mit die op. Wor toch keunenk zien schoonzeun.'"
23 Knechten van Saul braifden dit aan David over. Mor dij zee: "Denk ie meschain dat t niks veurstelt om keunenk zien schoonzeun te worden? Ik bin ja mor n aarm en onbedudend man."
24 Zien knechten brochten aan Saul over wat David zegd haar.
25 Dij zee: "Zo mout ie tegen David zeggen: 'Keunenk vragt as pries veur zien dochter aans niks as honderd veurhoeden van Filistijnen as vroak op keunenk zien vijanden.'" t Was Saul der om te doun dat David deur haand van Filistijnen om haals kwam.
26 Dou zien knechten dit tegen David zegd haren, wol David keunenk zien schoonzeun wel worden. Doagen wazzen nog nait om
27 of David ging mit zien manlu vot en versluig twijhonderd man van Filistijnen. Hai brochde heur veurhoeden mit en zai gavven ze aalmoal aan Saul. Dou gaf Saul hom zien dochter Michal as vraauw.
28 t Wer hom dudelk en hai begreep dat de HEER mit David was.
29 Michal, Saul zien dochter, huil van hom. Saul wer dou nog baanger veur David. Zo laank as e leefde, bleef Saul n vijand van David.
30 Ieder bòt as vorsten van Filistijnen oettrokken, laip t David meer mit as ale knechten van Saul. Zo muik e aal meer noam.
|
1 Samuël 19
01Saul pruit ter mit zien zeun Jonatan en mit aal zien knechten over om David dood te moaken. Mor Jonatan, zeun van Saul, huil hail veul van David.
02Doarom vertelde Jonatan aan David: "Mien voader Saul wil die doodmoaken. Woar die mörgenvroug. Goa noar n schoelstee en kroep bezied.
03Ik zel noar boeten tou goan in t veld doarstoe bist en ik zel bie mien voader stoan goan. Den zel ik mit mien voader over die proaten. k Zel zain hou of t ter bie staait en die t vertellen."
04Jonatan sprak goud van David tegen Saul en zee tegen hom: "Keunenk mout zok nait aan zien knecht David bezundegen. Hai het zok ook ja nait aan joe bezundegd. Zekerwoar nait! Wat hai doan het, was ja hail goud veur joe.
05Hai het zien levent ter veur woagd en Filistijnen versloagen. De HEER het n grode verlözzen veur hail Israël bewaarkt. Ie hebben t zain en wazzen der blied om. Woarom zol ie joe den bezundegen aan onschuldeg bloud en David zo mor doodmoaken?"
06Saul lusterde noar Jonatan en legde n aid òf: "Zo woar as de HEER leeft, hai zel nait om haals brocht worden!"
07Dou raip Jonatan David en vertelde hom aal wat ter zegd was. Jonatan brochde David bie Saul en hai was bie hom, net as vrouger.
08Der kwam vannijs oorlog en David trok oet en vocht tegen Filistijnen. Hai brochde heur n grode neerloag tou. Ze gingen veur hom op loop.
09Mor kwoaie gaist van de HEER kwam over Saul. Dou e in hoes zat, mit zien speer in haand en David op snoaren speulde,
10 perbaaierde hai om David mit zien speer aan muur te spietsen. Mor David ontweek hom zodat speer muur ruik. David muik dat e votkwam en ontkwam dij naacht.
11 Saul stuurde bodes noar David zien hoes tou om hom in de goaten te holden en hom smörgens dood te moaken. Mor Michal, David zien vraauw, woarschaauwde hom: "Astoe vannaacht nait zörgst dast votkomst, zelstoe mörgen doodmoakt worden!"
12 Ze luit David deur t roam hèn noar beneden en hai vluchtte en ontkwam.
13 Michal kreeg t beeld van hoesgod, legde dij op bèr hèn, legde n net van bokkehoar op kopkuzzen en spraaide der n klaid over oet.
14 Saul stuurde bodes om David te hoalen, mor zai zee: "Hai is zaik."
15 Vannijs stuurde Saul bodes oet om David op te hoalen. "Breng hom hier mit bèr en aal," zee e, "den zel k hom doodmoaken!"
16 Bodes gingen in hoes, en wat zagen ze? Der lag n beeld op bèr mit n net van bokkehoar aan t kopèn.
17 "Woarom hestoe mie zo bedrogen dastoe mien vijand lopen loaten hest, dat e ontkommen is?" vruig Saul aan Michal. Michal antwoordde: "Hai zee tegen mie: 'Loat mie der oet! Of ik moak die dood!'"
18 Dou David ontkommen was, kwam e bie Samuël in Rama en vertelde wat Saul hom aalmoal aandoan haar. Samuël ging mit hom noar t hoes van profeten tou bie Rama. Doar bleven ze.
19 Ze zeden tegen Saul: "David is in t profetenhoes bie Rama."
20 Dou stuurde Saul bodes om David te hoalen. Doar aankommen zagen ze n koppel profeten in gaistvervoeren onder laaiden van Samuël. De gaist van God kwam over bodes van Saul en dij ruiken ook in gaistvervoeren.
21 Ze vertelden dat aan Saul en hai stuurde aander bodes, mor dij ruiken ook in gaistvervoeren. Dou Saul der n daarde ploug op òf stuurde, ruik dij ook in gaistvervoeren.
22 Op t lest ging e zulm mor noar Rama tou. Dou e bie grode put van Sechu kommen was, vruig e: "Woar binnen Samuël en David?" "In t profetenhoes bie Rama," antwoordden ze.
23 Hai der op òf! Mor ook over hom kwam gaist van God en dou e wiederging, ruik hai ook in gaistvervoeren, tot e in t profetenhoes bie Rama kwam.
24 Hai trok zien goud ook oet en was in gaistvervoeren doar Samuël bie was. Haile dag en haile naacht lag e noakend op grond. Doarom wordt ter zegd: "Heurt Saul ook al bie profeten?"
|
1 Samuël 20
01David vluchtte oet t profetenhoes bie Rama vandoan en hai kwam bie Jonatan: "Wat heb ik toch doan?" vruig e. "Woar heb ik verkeerd in west? Wat heb ik dien voader misdoan dat e mie om haals brengen wil?"
02"Gain sproake van!" zee Jonatan. "Doe zelst nait staarven. Heur ais, mien voader dut niks boeten mie om. Woarom zol hai dit den veur mie verswiegen? Nee, t is nait woar!"
03Mor David huil vol: "Dien voader wait hail best dastoe mie geern lieden magst. Doarom denkt e: Jonatan mout dit nait gewoar worden. Aans het e der mor verdrait van. Mor denk ter om, zo woar as de HEER leeft en zo woar astoe leefst, der is nog mor ain tree tussen mie en dood."
04"As ik wat veur die doun kin, den zeg t mor," zee Jonatan.
05"Luster," zee David. "t Is mörgen ja Duustermoan en den mout ik bie keunenk moaltied holden. Astoe t goudvindst, verkroep ik mie tot overmörgenoavend in t veld.
06As dien voader mie den mist, mostoe zeggen: 'David het mie oetdrokkelk vroagd of hai doalek noar zien stad Betlehem goan mog, omdat ze doar veur t haile geslacht t joarliekse ovverfeest hebben.'
07As hai den zegt: 't Is goud,' den bin ik vaaileg. Mor as e hoagels wordt, reken den mor dat e t vaast in kop het dit kwoad te doun.
08Wees traauw aan mie, want doe hest ja mit mie veur de HEER n verbond sloten. Mor as ter bie mie wat nait zuver is, moakstoe mie den zulm dood. Woarom zolst mie aan dien voader oetlevern?"
09"Hou kinst dat zeggen," zee Jonatan. "Zol ik die t nait vertellen as ik zeker wos, dat mien voader t in t zin haar om die dit kwoad aan te doun?"
10 "Wèl zel mie t overbrengen as dien voader die n haard antwoord geft?" vruig David.
11 "Kom, loat we noar boeten tou goan," zee Jonatan.
Mit heur baaident gingen ze t veld in.
12 Dou zee Jonatan: "Ik sweer die bie de HEER, de God van Israël, dat ik mörgen of overmörgen om distied mien voader oetheuren zel. As t ter veur die goud veurstaait, den zel k die zekerwoar n bosschop sturen en t die in vertraauwen zeggen.
13 De HEER mag mit mie doun, joa nog slimmer, as mien voader t in t zin het die dat kwoad aan te doun, zel ik die t zeggen en die goan loaten, zodast in vree votkommen kinst. De HEER mag mit die wezen, zo as hai ook mit mien voader west het.
14 As ik den nog in leven bin, zelstoe mie den nait God zien traauw bewiezen, zodat ik nait staarf?
15 Doe zelst nooit dien traauw aan mien hoes verbreken. Ook nait as de HEER dien vijanden aalmoal van eerde oetreud het."
16 Dou sloot Jonatan dit verbond mit t hoes van David: "De HEER mag David der aan holden."
17 Jonatan luit David vannijs sweren bie zien laifde veur hom. Zien laifde veur hom was ja hail groot.
18 "Mörgen is t feest van Duustermoan," zee e. "Den zelstoe mist worden, want dien stee zel leeg blieven.
19 Mor op daarde dag mostoe in elks gevaal noar t stee goan doarstoe die al ais eerder verkropen hest en doar bie dij dikke stain Haëzel zitten goan.
20 Den zel ik doar drij pielen bie langs schaiten, net of ik aargens op kuur.
21 Ik zel den tegen woapendroager zeggen: 'Zuik pielen op!' As k mit noadrok tegen hom zeg: 'Pielen liggen ja dichterbie! Pak ze!' kom den mor. Den is t vaaileg veur die en is der niks te doun. Zo woar as de HEER leeft.
22 Mor as ik tegen jong zeg: 'Pielen liggen veul wieder vot!' moak den dast votkomst, want den is t de HEER zulm dij die votstuurt.
23 Wat wie baaident overainkommen binnen, doar is de HEER veur aaltied getuge van."
24 David verkroop zok in t veld. Dou t Duustermoan worden was, ging keunenk aan toavel om te eten.
25 Hai ging op t stee zitten doar e aaltied zat, bie muur. Jonatan zat tegen hom over en Abner ging noast Saul zitten. David zien stee bleef leeg.
26 Dij dag zee Saul der niks van. Hai dochde: Der is hom wat overkommen. Hai is nait raain. Joa, dat zel t wezen: hai is onraain.
27 Mor dou doags nou Duustermoan David zien stee leeg bleef, vruig Saul aan zien zeun Jonatan: "Woarom het Isaï zien zeun guster nait, en vandoag weer nait mit ons aan toavel zeten?"
28 "David het mie oetdrokkelk permizzie vroagd," antwoordde Jonatan, "om noar Betlehem tou te goan.
29 Hai zee: 'Loat mie toch goan want ons haile geslacht het n ovverfeest in dij stad. Mien bruier het zulm zegd, dat ik kommen mos. Dat astoe t goud mit mie veurhest, loat mie den goan om mien bruiers op te zuiken.' Doarom is hai nait opdoagen kommen om bie keunenk te eten."
30 Dou wer Saul hoagels op Jonatan: "Doe miesgaster! Haar k t nait docht dastoe kaizen zolst veur zeun van Isaï? Doardeur hestoe diezulm en de schoamte van dien moeke tou schaande moakt.
31 Mor wait dit, zo laank as zeun van Isaï leeft, zelstoe en dien keunenkschop nait bestoan kinnen. Breng hom hier! Dood zel e!"
32 "Woarom toch? Wat het e den doan?" vruig Jonatan.
33 Mor Saul gooide zien spies noar hom, om hom dood te moaken. Dou wos Jonatan dat zien voader t vaast in t zin haar om David om haals te brengen.
34 Haildaal vergrèld ging e bie toavel vot. Doags noa Duustermoan at e niks, want hai haar verdrait om David en omdat zien voader hom, Jonatan, min behandeld haar.
35 Aanderdoagsmörgens ging Jonatan op tied t veld in zo as hai mit David ofproat haar. Hai haar n jonkje bie zok.
36 "Loop veuroet en zuik pielen op dij ik ofschait," bestelde Jonatan hom. Jong was nog nait bie hom vandoan, of doar schoot hai n piel over hom hèn.
37 Dou knecht bie t stee kwam doar Jonatan piel hènschoten haar, raip e hom achternoa: "Piel ligt wieder vot, ducht mie!"
38 Ook raip Jonatan hom achternoa: "Tou jong, opschaiten! Nait omzoezen!" Jonatan zien knecht pakte piel en kwam bie zien heer.
39 Jong wos naargens van, allenneg Jonatan en David wozzen woar of t om ging.
40 Jonatan gaf zien woapens aan knecht en zee tegen hom: "Breng ze noar stad tou."
41 Mit dat jong noar hoes tou ging, kwam David aan zuudkaant veurndag en hai boog zok drij moal daip omdeel in t stof. Dou vlogen ze mekoar om haals en reerden t oet. Op t lest bedapperde David zok.
42 "Goa in vree," zee Jonatan tegen David. "Wie hebben ja in de HEER zien noam sworen. De HEER zel tussen ons baaident in stoan, tussen dien en mien noageslacht, veur aaltied."
|
1 Samuël 21
01David ging vot en Jonatan ging weerom noar stad tou.
02David kwam in Nob bie priester Achimelech. Achimelech ging David ongerust in muit en vruig: "Woarom bin ie allenneg? Is ter gainain bie joe?"
03"Keunenk het mie n opdracht geven," antwoordde David, "en tegen mie zegd: 'Gain staarveling mag der wat vanòf waiten woar of ik die veur op pad stuur en wat of ik die opdroagen heb.' Manschoppen heb k woaraarns aans hènstuurd.
04Heur ais, wat heb ie in hoes? Geef mie vief broden mit, of wat ter ook mor is."
05"k Heb gain gewoon brood in hoes," zee priester "Haaileg brood is ter aal, as dien manlu mor gain omgang mit vraauwlu had hebben."
06"Zeker man," zee David. "Net as vrouger is omgang mit vraauwlu ons verboden as ik der op oet trek. Woapens van manschoppen binnen haaileg. En ook al is dit gain haailege tocht, toch is dizze haaileg deur t woapentuug."
07Dou gaf priester hom t haailege brood, omreden der was niks aans as t teunbrood. (Gewoonlek hoalt men t veur t aangezicht van de HEER vot en op dag dat t vothoald wordt, legt men der vrizze hèn.)
08Nou wol t gevaal dat doar op dij dag ain van Saul zien knechten veur de HEER ofzunderd was, Doëg oet Edom. Hai was opzichter van Saul zien hedders.
09"Heb ie hier gain speer of sweerd," vruig David aan Achimelech. "k Heb mien sweerd en mien aander woapens nait mitnemen kind, omreden der was hoast bie keunenk zien opdracht."
10 "t Sweerd van Filistijn Goliat, die ie versloagen hebben in t Terebintendaal, is hier wel," zee priester. "Hai ligt in n douk achter t priesterklaid. As ie hom hebben willen, neem hom mor mit. Aans is ter nait, allenneg dizzent." "Beter is ter nait," zee David, "Geef mor mit."
11 Dou muik David dat e votkwam: hai vluchtte veur Saul. Hai kwam bie Achis, keunenk van Gat.
12 "Is dit David nait, keunenk van t laand?" zeden Achis zien knechten tegen hom. "Is dat hom nait doar ze aal daanzend, in beurtzang over zongen hebben: 'Saul het zien doezenden versloagen, David zien tiendoezenden?'"
13 David luit dizze woorden op zok inwaarken en wer doodsbenaauwd veur Achis, keunenk van Gat.
14 Doarom stelde hai zok aan as ain dij nait wies is. Hai gedruig zok bie heur as n volsloagen gek, bekraabde poortdeuren en kwielde in zien board.
15 "Zain ie nait dat dij man stoapelgek is?" zee Achis tegen zien knechten.
16 "Woarom breng ie hom bie mie? Docht ie dat ik verlet heb om lu dij t in kop sloagen is, dat ie dij bie mie brengen om oet te roazen? Mout zo ain bie mie in hoes kommen?"
|
1 Samuël 22
01David ging doarvandoan. Hai zöchde n goud hènkommen noar grot van Adullam. Dou zien bruiers en zien haile femilie dit heurden, kwammen ze doar bie hom.
02Doar kwammen ook mensken bie hom dij grond te hait onder vouten worden was, elk dij n schuldaaiser haar en elk dij verbidderd was. David wer heur aanvoerder. Ze bleven bie hom, om en bie vaaierhonderd man.
03Doarvandoan ging David noar Mispe tou in Moäb. Hai zee tegen keunenk van Moäb: "Maggen mien voader en mien moeke hier wel bie joe kommen tot ik wait wat of God mit mie veurhet?"
04Zo brochde hai heur onder bie keunenk van Moäb. Zai bleven bie hom, zo laank as David in baargvesting zat.
05Mor profeet Gad zee tegen David: "Blief hier nait, goa noar t laand van Juda tou." Dou ging David noar t Cheretbos.
06Saul wer dat gewoar, want David en zien manlu laipen in de goaten. Saul zat in Gibea, onder n tamarisk, op n högte. Hai haar zien speer in haand en aal zien knechten stonden bie hom.
07Dou zee Saul tegen zien knechten: "Benjaminieten, luster! Denk ie meschain dat zeun van Isaï joe laand en droevetoenen geven zel, of joe aalmoal as overstes over doezend en honderd man aanstellen?
08Ie hebben ja aalmoal tegen mie soamenspand en gainain het mie der van verteld dou mien zeun n verbond sloot mit zeun van Isaï. Gainain van joe dij zok aan mie steurt. Gainain van joe het verteld dat mien knecht deur mien zeun opsteukeld is om listen en loagen tegen mie te bruken."
09Doëg oet Edom, dij bie Saul zien knechten ston, zee: "k Heb zain dat zeun van Isaï in Nob kwam bie Achimelech, Achitub zien zeun.
10 Dij het veur hom de HEER om road vroagd en hom eten geven veur onderwegens. Hai het hom t sweerd van Filistijn Goliat mitdoan."
11 Dou luit keunenk priester Achimelech, Achitub zien zeun, roupen, mit zien haile femilie, priesters van Nob. Ze kwammen aalmoal bie keunenk.
12 "Luster noar mie, zeun van Achitub," zee Saul. "Joa, mien heer," antwoordde Achitub.
13 "Woarom," vruig Saul, "heb ie mit zeun van Isaï tegen mie soamenspand mit aan hom brood en n sweerd te geven, en heb ie God veur hom om road vroagd, van dij gevolgen dat e nou tegen mie in opstand kommen is?"
14 "Mor keunenk," antwoordde Achimelech, "wèl van aal joen knechten kin je zo vertraauwen as David? Hai is ja keunenk zien schoonzeun, lid van joen liefwacht, hoog in aanzain in joen hoes.
15 Docht ie dat dit eerste moal west het dat ik God veur hom om road vroagd heb? Wizzenzeker nait! Loat keunenk zien knecht, joa, mien haile femilie, gain schuld geven. Joen knecht het ja haildaal niks van dit ales ofwaiten."
16 Mor keunenk zee: "Ie zellen staarven, Achimelech! Ie, en joen haile femilie!"
17 Keunenk bestelde soldoaten van garde dij bie hom stonden: "Kom hier, sloag priesters van de HEER dood, want ze stoan ook aan David zien kaant. Ze wozzen der van dat David der vandeur was, zunder dat ze mie t zegd hebben." Mor keunenk zien knechten wollen gain haand oetsteken om priesters van de HEER dood te moaken.
18 "Kom hier, en steek dij priesters dood," zee keunenk dou tegen Doëg. En Doëg oet Edom, dee dat. Hai brochde dij dag vieventachteg man om, dij linnen rok druigen.
19 Priesterstad Nob sluig hai ook mit t sweerd, manvolk en vraauwlu, kinder en potjes, koien, ezels en schoapen, brochde hai om.
20 Ain zeun van Achimelech, Achitub zien zeun, dij Abjatar haitte, kon votkommen. Hai vluchtte noar David tou.
21 Dou Abjatar tegen David zee dat Saul priesters van de HEER doodmoakt haar,
22 zee David tegen hom: "Omdat Doëg oet Edom doar touhuil, wos ik dou al wel dat hai t vaast tegen Saul zeggen zol. t Komt deur mie dat joen haile femilie dood is.
23 Blief bie mie en wees nait benaauwd. Want dij t op mie veurzain het, het t ook op joe veurzain. Bie mie kin joe niks gebeuren."
|
1 Samuël 23
01t Wer David zegd: "Filistijnen valen Keïla aan en roven dörssteeën leeg."
02David vruig aan de HEER: "Zel k doar hèngoan en dij Filistijnen versloagen?" "Goa der mor hèn, versloag Filistijnen en verlös Keïla," zee de HEER.
03Mor manlu van David zeden: "Hier in Juda heb we t al benaauwd, houveul slimmer zel t wel wezen as wie noar Keïla tou goan op slagordes van Filistijnen òf."
04Doarom vruig David nog ais aan de HEER, en de HEER antwoordde: "Goa noar Keïla, want ik zel Filistijnen in joen macht geven."
05David en zien manlu gingen noar Keïla tou. Hai vocht mit Filistijnen, dreef heur vij vot en brochde heur n dikke neerloag tou. David verlöste inwoners van Keïla.
06Dou Abjatar, Achimelech zien zeun, noar David bie Keïla tou vluchtte, haar e t priesterklaid bie zok.
07Saul wer gewoar dat David in Keïla kommen was en hai zee: "God het hom in mien macht geven, omreden hai het zokzulm opsloten mit dat hai tou n stad mit deuren en grondels ingoan is."
08Hai raip aal t volk noar Keïla om te strieden en David en zien manlu in te sloeten.
09Dou David heurde dat Saul kwoad tegen hom in t zin haar, zee e tegen priester Abjatar: "Breng t priesterklaid hier."
10 "HEER, God van Israël," zee David, "joen knecht is der van overtuugd dat Saul t in t zin het om noar Keïla te kommen. En dat e om mie, onhaail brengen wil over dizze stad.
11 Zellen börgers van Keïla mie aan hom oetlevern? Zel Saul hier heer kommen zo as joen knecht heurd het? HEER, God van Israël, geef joen knecht toch beschaaid." "Joa, antwoordde de HEER, "hai zel kommen!"
12 "Zellen börgers van Keïla mie en mien manlu oetlevern aan Saul?" vruig David. "Joa," antwoordde de HEER, "zai zellen joe oetlevern!"
13 Votdoalek muiken David en zien manlu, zo'n zèshonderd man, zok op. Ze gingen oet Keïla vandoan en begunden doar om te swinnen. Saul wer gewoar, dat David oet Keïla ontkommen was en hai zag van ondernemen òf.
14 David huil tou in woestijn, in vestings in t gebaargte van woestijn Zif. Saul zöchde hom ale doagen, mor God zörgde der veur dat e hom nait in handen kreeg.
15 David wer gewoar dat Saul oettrokken was en t op zien levent veurzain haar. David huil tou in woestijn van Zif in Choresa.
16 Jonatan, Saul zien zeun, ging aan raais noar David tou in Choresa en hai verstaarkte zien vertraauw op God.
17 "Wees mor nait benaauwd," zee e tegen David, "want mien voader Saul zel die nait vinden. Doe zelst keunenk over Israël wezen en ik zel vot onder die stoan. Dat wait mien voader Saul ook mor aal te goud."
18 Dou sloten dij baaident veur God n verbond. David bleef in Choresa, en Jonatan ging noar hoes tou.
19 n Man of wat oet Zif gingen noar Saul tou mit bosschop: "Wait ie wel dat David zok bie ons beziedstopt het in baargvesting bie Choresa op heuvel van Chachila, zudelk van de Jesimon?
20 Nou, as joe t goud tou liekt om te kommen, kom den. Wie nemen t op ons dat wie hom aan keunenk oetlevern."
21 "Loat de HEER joe zegen, want ie binnen mit mie begoan," antwoordde Saul.
22 "Goa der op òf! Dou nog ais noavroag en perbaaier der achter te kommen woar of hai zit en wèl of hom doar zain het. Ze hebben mie verteld dat e biezunder oetsloapen is.
23 Perbaaier aan de wait te kommen woar of hai zok schoelholdt. Kom den mit betraauwboare gegevens bie mie weerom. Den zel ik mit joe goan. As e in t laand is, zel k hom vinden onder ale doezenden van Juda!"
24 Votdoalek raaisden ze òf noar Zif, veur Saul aan. David en zien manschoppen wazzen in woestijn Maön, in de Araba, zudelk van de Jesimon.
25 Dou Saul mit zien manlu op zuik ging noar David wer dit aan hom overbraifd. Hai ging noar rotsen en bleef in woestijn Maön.
26 Saul ging bie aine kaant van baarg langs, David en zien manlu bie aander kaant. David perbaaierde bie Saul vot te kommen, zo gaauw as e kon.
27 Mit dat Saul en zien manlu David en zien manschoppen insloeten en griepen zollen, kwam der n bode bie Saul mit bosschop: "Filistijnen hebben n invaal doan in t laand! Kom doalek! Hoast joe!"
28 Doarop trok Saul zok eerst terog van t achtervolgen van David en ging op Filistijnen òf. Doarom wordt dij ploats Sela-Hammachlekot nuimd.
|
1 Samuël 24
01David ging doarvandoan en huil tou in baargvestings van Engedi.
02Weerom van achtervolgen van Filistijnen, zeden lu tegen Saul: "David zit woaraarns in woestijn van Engedi."
03Saul huil drijdoezend man bie mekoar, de besten oet hail Israël, en ging der op òf om David en zien manlu te zuiken bie Stainbokrotsen.
04Hai kwam bie schoapskooien dij bie weg langs stonden. Der was n spelonk doar Saul inging om zok òf te zundern. David en zien mannen zatten nou net achter in dij spelonk.
05"Dit is joen kaans," zeden zien manlu tegen hom: "Dit is dag doar de HEER van tegen joe zegd het: 'Ik geef joen vijand in joen haand. Dou mit hom wat joe goud tou liekt.'" David kwam in t èn en snee n slip van Saul zien mantel òf. Saul vernam der niks van.
06t Haart sluig David dou e dat doan haar.
07"De HEER mag mie der veur bewoaren," zee e tegen zien manlu, "dat ik mien heer, dij toch de HEER zien gezaalfde is, wat aandoun zol en hom doodmoak."
08David huil zien manlu in bedwang deur heur te beproaten en luit nait tou dat ze Saul overvalen deden.
In tied was Saul stoan goan. Hai laip tou spelonk oet en ging wieder.
09David ging ook tou spelonk oet en raip Saul achternoa: "Mien heer keunenk!" Saul keek achterom en David boog zok daip veurover.
10 Hai zee: "Woarom heur ie noar woorden van lu dij zeggen: 'David het kwoad tegen joe in t zin'?
11 Nou kin ie zulm zain dat de HEER joe op dizze dag in mien macht geven het. Ze wollen joe doodmoaken mor ik heb joe spoard en zegd: 'Ik zel mien heer niks aandoun, omreden hai is gezaalfde van de HEER.'
12 Kiek, mien voader, hier heb ik n slip van joen mantel in haand. Dat ik slip van joen mantel ofsneden heb en joe nait doodmoakt, bewist ja wel dat ik gain kwoad in t zin heb en dat ik joe niks misdoan heb. Mor t is joen beleg om mie om haals te brengen.
13 De HEER mag rechtspreken tussen joe en mie. De HEER mag mie aan joe vreken, mor ik zel joe niks aan doun.
14 Net as n olde oetdrokken zegt: 'Ie kinnen van n goddeloze niks as goddelooshaid verwachten.' Mor mien haand zel nait tegen joe wezen.
15 Achter wèl zit keunenk van Israël aan? Om wèl is t joe te doun?
16 n Dooie hond! Enkeld n loes! Loat de HEER rechter wezen en oordailen tussen joe en mie. Loat hom touzain, mien zoak beslechten en mie recht doun tegenover joe!"
17 Dou David oetproat was, vruig Saul: "Is dat dien stem, mien zeun David?" En hai begunde haard te reren.
18 "Doe bist rechtveerdeger as ik," zee e "Doe hest goud veur mie west en ik heb die kwoad aandoan.
19 Doe hest mie vandoag dudelk moakt hou goud ofstoe veur mie west hest. De HEER haar mie in dien macht geven, mor doe hest mie nait doodmoakt.
20 Heb je ooit zoks wat heurd dat ain zien vijand overlopt en hom lopen let, zunder dat e hom wat aandut? De HEER mag die belonen, omdastoe dizze dag zo goud veur mie west hest.
21 Ik wait ja wis dastoe keunenk worden zelst en dat dien keunenkschop over Israël duurzoam wezen zel.
22 Mor sweer mie, mit de HEER as getuge, dastoe mien noageslacht nait om haals brengst en mien noam nait oetreudst oet mien femilie."
23 David het dit aan Saul sworen. Dou ging Saul weerom noar hoes tou, en David en zien manlu gingen noar baargvesting.
|
1 Samuël 25
01Samuël kwam oet tied en hail Israël kwam bie mekoar. Zai raauwden over hom en begruiven hom bie zien hoes in Rama.
David ging noar woestijn Paran tou.
02Nou woonde der n man in Maön, dij zien affeer haar in Karmel. Hai was haile riek, drijdoezend schoapen en doezend bokken haar e. Hai was in Karmel bie t schoapscheren.
03Man haitte van Nabal en stamde van Kaleb òf. Zien vraauw haitte van Abigaïl. Zai was goud van verstand en knap van uterlek, hai was haard en roeg in omgang.
04In woestijn heurde David dat Nabal zien schoapen aan t scheren was.
05Hai stuurde der tien man op òf. "Goa noar Karmel, noar Nabal," zee e tegen heur.
06"Vroag hom oet mien noam hou of t mit hom gaait en zeg: 'Gegroet! Vree veur joe en veur joen femilie en zegen over aal wat joenent is.
07t Zit zo, ik heb heurd dat ie schoapscheerders hebben. Joen hedders dij bie ons west hebben, heb we nooit lastegvalen en ze binnen nooit wat kwiet worden in tied dat ze in Karmel wazzen.
08Dou bie joen knechten mor noavroag en ze zellen joe t wel vertellen. Wees dizze manlu goudgunsteg. Wie binnen ja op n feestdag bie joe kommen. Geef toch joen knechten en joen zeun David wat ie veurhanden hebben.'"
09Dou manlu van David doar kommen wazzen, zeden ze tegen Nabal oet noam van David aal dat heur opdroagen was en ze wachtten òf.
10 Mor Nabal zee tegen David zien knechten: "Wèl is David? Wèl is dij zeun van Isaï? Der binnen tegenswoordeg zo veul knechten dij bie heur heer votlopen.
11 Zol ik den mien brood en wotter en wat of ik veur scheerders slacht heb, aan lu geven doar ik èns nait van wait woar of ze heer kommen?"
12 Manlu van David muiken rechtsomkeert. Dou ze weerom wazzen vertelden ze hom wat of ter aalmoal veurvalen was.
13 David zee tegen zien manlu: "Aalmoal t sweerd aan raim doun!" Elkenain stook zien sweerd bie zok en David ook. Dou trokken zowat vaaierhonderd man oet achter David aan, twijhonderd bleven bie pakkoazie.
14 Ondertussen haar ain van knechten aan Abigaïl, Nabal zien vraauw, verteld: "David het vanoet woestijn bodes stuurd noar ons heer om hom groutnis te doun, mor hai is tegen heur oetvoaren.
15 Mor dizze manlu hebben hail goud veur ons west. Ze hebben ons nait lastegvalen en wie binnen niks kwiet worden in aal dij tied dat wie in t veld wazzen en bie heur touhuilen.
16 Ze wazzen as n muur om ons tou, dag en naacht, ale doagen dat wie bie heur in de buurt ons schoapen waaid hebben.
17 Nou den, wait wel wat joe te doun staait. Want zekerwoar, der komt onhaail over ons heer en zien haile hoes. Hai is n kerel van niks. Mit hom is nait te proaten."
18 Abigaïl kreeg zo gaauw as ze kon twijhonderd broden, twij zakken wien, vief broaden schoapen, vief schepel reusterd koorn, honderd rezienekouken, twijhonderd klompen viegen, en loadde t haile spul op ezels.
19 Tegen heur knechten zee ze: "Goa veur mie oet. Ik kom achter joe aan." Ze zee der niks van tegen heur man Nabal.
20 Dou ze op heur ezel deur n baargkloof ofdoalde, kwam David mit zien manlu heur in muit en zai trof heur doar.
21 David haar zegd: "k Bin der ja haildaal bedrogen mit oetkommen dat ik aal zien bezittens dij e hier in de steppe het in beschaarmen nomen heb, zodat e niks van aal dat e het, kwiet worden is. Hai het mie goud mit kwoad vergolden.
22 God mag mie wat doun, meer nog alderdeegs, as ik veurdat t mörgen is, van aal wat e het ook mor ain man in leven loat!"
23 Dou Abigaïl David zag, sprong ze gaauw van heur ezel òf.
24 Ze vuil veur David zien vouten deel en zee: "Ik neem schuld op mie, mien heer. Geef joen dainstmaaid toch gelegenhaid tegen joe te proaten en heur noar heur woorden.
25 Steur joe toch nait aan dij kerel van niks, dij Nabal. Noam zegt ja ales: Nabal hait e, en n dwoas is e. Joen dainstmaaid het manlu dij mien heer stuurd het, nooit vernomen.
26 Nou den, mien heer, zo woar as de HEER leeft en zo woar as ie leven: de HEER het joe der veur bewoard bloudschuld op joe te loaden en t recht in aigen haand te nemen. Dat t aal joen vijanden en elk dij kwoad tegen joe in t zin het, vergoan mag as Nabal!
27 Dit geschenk dat joen sloavin aan heur heer brengt, geef dat toch aan manlu dij joe volgen.
28 Vergeef toch wat joen dainstmaaid nait gouddoan het. De HEER zel joen hoes bestendeg moaken. Ie strieden ja veur de HEER en der wordt gain kwoad bie joe vonden, joen levent laank.
29 Zol ooit n mensk t in t zin kriegen om joe te achtervolgen en noar t levent te stoan, den zel t levent van mien heer vaaileg wezen in t bindsel van de leventegen bie de HEER, joen God. Mor ziel van zien vijanden zel hai votslingern oet t hòlle van de slinger.
30 As de HEER mien heer dut noar aal t goie dat hai joe beloofd het en joe keunenk over Israël moakt,
31 den huift t veur mien heer gain stroekelblok te worden en huif ie joe nait te verwieten dat ie zunder dat doar aanlaaiden tou was, bloud vergoten en joen aigen recht zöcht hebben. En as t ainmoal zo wied is, denk den om joen dainstmaaid."
32 "Wie mouten de HEER, de God van Israël, priezen," zee David tegen Abigaïl, "dat hai joe mie in muit stuurd het op dizze dag.
33 Joen verstand is te priezen en zegend bin ie, omdat ie mie der dizze dag van ofholden hebben om bloudschuld op mie te loaden en t recht in aigen haand te nemen.
34 Want zo woar as de HEER, de God van Israël leeft, dij mie der van ofholden het om joe kwoad te doun, as ie mie nait zo gaauw in muit kommen wazzen, haar der bie Nabal mörgenvroug gainain meer in leven west."
35 Dou nam David van heur aan wat ze hom brochde. "Goa in vree noar joen hoes tou," zee e tegen heur. "Ik heur noar joe en bin joe goudgezind."
36 Abigaïl kwam bie Nabal weerom. Dij haar n feestmoal in zien hoes, n keunenksmoal geliek. Nabal was goud lös en was stìndoen. Doarom vertelde zai hom hougenoamd niks, veurdat t mörgen wer.
37 Eerst aanderdoagsmörgens dou Nabal zien roes oetsloapen haar, vertelde zien vraauw hom wat ter veurvalen was. Dou stoekte hom t haart in bòrst en hai wer as n stain geliek.
38 Noa n dag of tien sluig de HEER Nabal en hai sturf.
39 Dou David heurde dat Nabal dood was, zee e: "Ik pries de HEER, dij richt het over schandoalege menaaier dat Nabal mie behandeld het. Hai het zien knecht ofholden van t kwoad. De HEER het Nabal sloagen mit zien aigen kwoad." David stuurde dou bosschoppers om der mit Abigaïl over te proaten dat e heur as vraauw hebben wol.
40 David zien knechten kwammen bie Abigaïl in Karmel en zeden tegen heur: "David het ons noar joe toustuurd. Hai wil joe as vraauw."
41 Abigaïl ging op knijen, boog zok daip en zee: "Joen dainstmaaid wil sloavin wezen dij vouten van heur heer zien knechten waskt."
42 Dou ging Abigaïl vot aan raais. Op heur ezel en mit vief van heur sloavinnen bie zok, ging ze achter bosschoppers van David aan, en wer zien vraauw.
43 David haar ook Achinoäm oet Jizreël tot zien vraauw nomen. Zai wazzen baaident zien vraauw.
44 Mor Saul haar zien dochter Michal, David zien vraauw, aan Palti, zeun van Laïs oet Gallim, geven.
|
1 Samuël 26
01Lu oet Zif kwammen bie Saul in Gibea. "Wait ie wel dat David zok schoelholdt op heuvel van Chachila bie de Jesimon?" zeden ze.
02Votdoalek ging Saul aan raais noar woestijn van Zif mit drijdoezend man, de besten oet Israël, om David in woestijn van Zif te zuiken.
03Hai sluig zien kaamp op stoef aan weg, op heuvel van Chachila. David huil zok op in woestijn. Dou dij vernam dat Saul hom in woestijn achternoakwam,
04stuurde hai der spionnen op oet en kreeg tieden dat Saul inderdoad kommen was.
05David ging der op òf en kwam op t stee doar Saul zien kaamp opsloagen haar. Doar zag David t stee doar Saul zok ophuil mit zien legeroverste Abner, n zeun van Ner. Saul lag in woagenbörg en t volk lag om hom tou.
06"Wèl gaait mit noar Saul in t legerkaamp?" vruig David aan Hethiet Achimelech en aan Abisai, Seruja zien zeun en bruier van Joäb. "Ik goa mit joe," zee Abisai.
07Snaachts kwam David mit Abisai in dij woagenbörg. En wat zagen ze? Saul lag doar te sloapen mit zien speer noast zien kop in grond stoken en Abner en t volk lag om hom tou.
08"God het joen vijand joe nou in handen geven," zee Abisai tegen David. "Kom aan, loat mie hom in ain roam aan grond spietsen! n Twijde moal heb ik ter nait veur neudeg!"
09"Nee! Nait doun!" zee David. "Want wèl zel ongestraft haand sloagen aan dij deur de HEER zaalfd is?
10 Zo woar as de HEER leeft, ja, wizzenzeker, de HEER zel hom stravven. t Kin wezen dat zien staarfdag komt, of t kin wezen dat e omkomt in de stried.
11 De HEER mag mie der veur bewoaren, dat ik gezaalfde van de HEER doodmoaken zol. Neem zien speer mit dij bie zien kop staait, en zien wotterkroek. Loat we den votgoan."
12 David kreeg speer en wotterkroek dij bie Saul zien kop stonden en ze gingen vot. Gainain dij t zag, gainain dij t vernam, gainain dij wakker wer, want ze slaipen altmoal, der was n daibe sloap van de HEER over heur kommen.
13 Dou David aan overkaant kommen was, ging e boven op n baargtop stoan, zo wied vot dat ter n grode ofstand tussen heur was.
14 David raip aan t volk en aan Abner, Ner zien zeun: "Zeg ie niks weerom, Abner?" "Wèl ropt doar toch aan keunenk?" zee Abner.
15 David antwoordde: "Wat bin ie veur n kerel? Wèl in Israël is aan joe geliek? Woarom heb ie gain woak holden over joen keunenk? Der is ja ain oet t volk kommen om keunenk, joen heer, om haals te brengen.
16 Wat ie doan hebben is nait goud. Zo woar as de HEER leeft, ie hebben dood verdaind, omdat ie joen heer, gezaalfde van de HEER, nait bewoakt hebben. Kiek mor ais woar of speer en wotterkroek van keunenk binnen dij bie zien kop stonden."
17 Saul heurde aan stem dat David t was en vruig: "Heur ik die doar, David?" "Joa heer keunenk," zee David.
18 "Woarom zit mien heer toch achter zien knecht aan? Wat heb ik doan? Wat veur kwoad heb ik oethoald?
19 Nou den, mien heer keunenk, heur toch ais noar joen knecht zien woorden. As de HEER joe tegen mie opzet, loat hom den n ovvergoave roeken. Mor as t mensken binnen, den binnen ze veur God vervlökt, omdat ze mie boeten de gemainschop van t aarfdail van de HEER holden hebben en zeggen: 'Goa vot! Dain aander goden!'
20 Loat mien bloud hier toch nait vergoten worden, wiedvot van t aangezicht van de HEER. Want keunenk van Israël is der op oettrokken om ain enkele loes te zuiken, net zo as je n petries in baargen achternoazitten."
21 "k Heb zundegd," zee Saul. "Kom weerom, mien zeun David. Want ik zel die gain kwoad meer aandoun, omdat mien levent joe op dizze dag kostboar west het. Heur ais, ik heb mie dwoas gedroagen en mie hail slim mishad."
22 'Kiek, hier heb ie joen speer," zee David. "Loat ain van manschoppen hier kommen en hom ophoalen.
23 En de HEER zel elk doun noar zien gerechteghaid en zien traauw. Want de HEER haar joe vandoag in mien haand geven, mor ik wol mie nait aan gezaalfde van de HEER vergriepen.
24 Zo as joen levent vandoag kostboar was in mien ogen, zo mag mien levent kostboar wezen veur de HEER. Dat hai mie redden mag oet ale benaauwdens."
25 "t Mag die goudgoan, David, mien zeun," zee Saul. "Wat ofstoe ook ondernemst, t zel die zeker goud òf goan." David ging wieder en Saul ging weerom noar hoes tou.
|
1 Samuël 27
01Der komt nog ais n dag, dochde David bie zokzulm, dat Saul mie ombrengen zel. t Is veur mie mor t beste, dat ik n goud hènkommen zuik in t laand van Filistijnen. Den zel Saul mie wel mit rust loaten en zel e nait laanger hail Israël ofraaizen om mie te zuiken. Den bin k hom ontkommen.
02David ging aan raais, mit dij zèshonderd man dij bie hom wazzen, noar Achis, n zeun van Maöch, en keunenk van Gat.
03Hai ging mit zien manschoppen bie Achis wonen. Elk haar zien hoesholden bie zok en David zien baaide vraauwen, Achinoäm oet Jizreël en Abigaïl dij mit Nabal oet Karmel traauwd west haar.
04Dou Saul verteld wer dat David noar Gat oetweken was, zöchde hai hom nait laanger.
05David zee tegen Achis: "As ie t goud mit mie mainen, geef mie den n onderkommen in ain van steden van t laand. Woarom zol joen knecht bie joe in keunenkstad wonen mouten?"
06Achis gaf hom dou Siklag. Om dij reden heurt Siklag nog aaltied aan keunenk van Juda.
07David huil ain joar en vaaier moand tou in t laand van Filistijnen.
08Hai en zien manvolk trokken der op oet en overvuilen Gesurieten, Girzieten en Amalekieten, dij van vrouger heer inwoners van t laand wazzen. Ze gingen kaant van Sur oet aan Egypte tou.
09Zo voak as David dat laand overvuil, luit e gain man of vraauw in leven. Hai roofde schoapen, koien, ezels, kemélen en klaaier en kwam bie Achis weerom.
10 As Achis vruig woar of e nou weer n invaal doan haar, den zee David: "In t zuden van Juda," of: "In t zuden van t laand doar femilie Jerachmeël woont," of: "In t zuden, in t laand van Kenieten."
11 David luit gain man of vraauw in leven, omreden hai wol heur nait mitnemen noar Gat tou. Hai dochde: Ze mouten ons nait verroaden en zeggen: 'Dit het David aalmoal ommaans had!' Zo ging e te waark, zo laank as e in t laand van Filistijnen touhuil.
12 Achis vertraauwde David. Oardeg wis het e t bie zien volk Israël verdurven. Veur aaltied zel e mien knecht wezen, dochde hai.
|
1 Samuël 28
01In dij doagen raipen Filistijnen heur legers bie mekoar om tegen Israël te strieden. Dou zee Achis tegen David: "Denk ter goud om dat ie en joen manlu in mien leger optrekken mouten."
02"Goud," zee David, "ie zellen ais zain wat joen knecht doun zel!" "Den stel ik joe veur aaid as mien liefwacht aan," zee Achis.
03Samuël was sturven en hail Israël haar over hom raauwd. Ze haren hom begroaven in zien stad Rama. Saul haar dodenbesweerders en woarzeggers oet t laand votdoan.
04Dou verzoamelden Filistijnen zok, trokken op en sluigen t kaamp op bie Sunem. Saul brochde hail Israël op n bainen en sluig t kaamp op bie Gilboä.
05Dou Saul t leger van Filistijnen zag, wer e doodsbenaauwd. Hai trilde as n rusk.
06Hai ging bie de HEER te roade, mor de HEER gaf hom gain antwoord: nait deur dreumen, nait der oroakelstainen en deur profeten ook nait.
07"Zuik mie n vraauw op, dij gaisten van doden opwekken kin," bestelde Saul zien knechten. "Den wil k der hèn en goa k bie heur te roade." "In Endor is zo'n vraauw," antwoordden zien knechten.
08Saul vermomde zok, dee aander klaaier aan, en mit twij man bie zok ging e der hèn. Dou ze snaachts bie dij vraauw kommen wazzen, zee e: "Veurspel mie toch deur n gaist van n dode, en loat veur mie opkommen, dij ik joe nuimen zel."
09"Ie waiten toch wel wat Saul doan het?" zee vraauw. "Dat e dodenoproupers en woarzeggers in t laand oetreud het? Woarom wil ie mie der den inlopen loaten? Om mie dood te moaken?"
10 Saul swoor bie de HEER: "Zo woar as de HEER leeft: om dizze zoak zel ie nait straft worden."
11 "Wèl mout ik veur joe oproupen?" vruig ze. "Loat mie Samuël opkommen," zee e.
12 Dou vraauw Samuël zag, gilpte ze t oet: "Woarom heb ie mie bedrogen?" zee ze tegen Saul. "Ie binnen Saul zulm ja!"
13 "Wees mor nait baang," zee keunenk. "Wat zain ie?" "Ik zai n gaist oet de eerde opkommen."
14 "Hou zugt hai der oet?" vruig e. "As n olde man mit n mantel aan." Dou haar Saul deur dat t Samuël was en hai ging op knijen en boog zok deel.
15 "Woarom heb ie mie oet mien rust hoald deur mie op te roupen?" vruig Samuël aan Saul. "Ik bin slim benaauwd," zee Saul, "want Filistijnen strieden tegen mie en God is van mie weken. Hai geft mie gain antwoord meer. Nait meer deur dainst van profeten en ook nait meer deur dreumen. Doarom heb ik joe oproupen loaten, dat ie mie beschaaid geven zellen wat of ik doun mout."
16 "Woarom goan ie bie mie te roade?" zee Samuël. "De HEER is ja van joe weken en joen vijand worden.
17 De HEER het joe doan zo as hai deur mie sproken het. De HEER het joe t keunenkschop ofnomen en geven aan joen noaste, aan David.
18 Omdat ie nait noar de HEER lusterd hebben en zien glìnne gram nait over Amalek kommen loaten hebben, doarom het de HEER joe dit op dizze dag aandoan.
19 De HEER zel ook Israël mit joe in macht van Filistijnen geven en mörgen zel ie mit joen zeuns bie mie wezen. Alderdeegs t leger van Israël zel de HEER in haand van Filistijnen geven."
20 Op slag vuil Saul laankoet op grond, doodsbenaauwd deur ale woorden van Samuël. Hai haar ook gain krachten meer, omreden hai haar haile dag en naacht zunder eten west.
21 Vraauw laip op Saul òf en zag dat e slim oetstuur was. "Joen dainstmaaid het noar joe lusterd," zee ze tegen hom. "k Heb mien levent in gevoar brocht deur te lustern noar woorden dij ie tegen mie zegd hebben.
22 Kom, luster ie nou noar joen dainstmaaid. k Zel joe wat brood moaken. Dat mout ie opeten om op verhoal te kommen veur ie weer aan raais goan."
23 Hai waaigerde: "Ik eet niks!" Mor dou zien knechten en dij vraauw ook, bie hom der op aandrongen, lusterde hai noar heur. Hai kwam in t èn en ging op rustbèr zitten.
24 Vraauw haar n mestkaalf in hoes en ze slachtte hom zo gaauw as ze kon. Ze kreeg wat waaitenmeel en dou ze t kneed haar, luit ze t daig nait riezen, mor bakte ze der zo kouken van.
25 Ze zette t Saul en zien knechten veur en ze atten. Dou gingen ze aan raais, aigenste naacht nog.
|
1 Samuël 29
01Filistijnen verzoamelden aal heur legers bie Afek. Isrelieten wazzen legerd bie bron van Jizreël.
02Dou stadsvorsten van Filistijnen verbie kwammen in ofdailens van honderd en doezend man en haildaal aan t èn mit Achis ook David mit zien manlu verbie trok,
03zeden overstes van Filistijnen: "Wat mouten dij Hebreeërs hier?" "t Is David ja, knecht van Saul, keunenk van Israël, dij al tiedstieden bie mie touholdt," zee Achis. "Van dag òf dat e overlopen is tot op t heden heb ik gain aanmaarkens op hom had."
04Mor overstes van Filistijnen werden glìn op hom: "Stuur dij man vot," zeden ze. "Loat hom weeromgoan noar t stee dat ie hom wezen hebben. Hai mag nait mit ons stried ingoan. Wie konden hom aans nog wel ais tegen ons kriegen. Hou zol e bie zien heer in de gunst kommen kinnen? Hou aans as mit koppen van dizze manlu?
05Dit is zulfde David ja, doar ze bie ringeldaans van zongen: 'Saul het zien doezenden versloagen, mor David zien tiendoezenden!'"
06Achis raip David dou bie zok: "Zo woar as de HEER leeft," zee e, "ie binnen n rechtschoapen kerel en ik zol der niks op tegen hebben dat ie mit mie in t leger oettrokken en weeromkwammen. k Heb in joe gain spier kwoad vonden van dag òf aan dat ie bie mie kwammen aan distied tou. Mor stadsvorsten hebben niks mit joe op.
07Goa dus in vree weerom en dou niks wat stadsvorsten nait aanstaait."
08"Wat heb ik misdoan?" vruig David. "Heb ie ain steek op mie aanmaarken kind van dag òf aan dat ik in joen dainst bin aan vandoag tou, dat ie mie nait mitgoan loaten om tegen vijanden van mien heer, mien keunenk, te strieden?"
09"Ie hebben geliek," zee Achis. "Ik zai joe geern, of was ie n engel van God. Mor overstes van Filistijnen zeden: 'Hai mag nait tougelieks mit ons in stried goan.'
10 Goa der op tied òf, mit knechten van joen heer dij mit joe kommen. Stoa bie lichten op en goa vot."
11 David en zien manlu stonden dou vroug op om dij mörgen vot te goan, weerom noar t laand van Filistijnen tou. Filistijnen gingen zulm deur noar Jizreël.
|
1 Samuël 30
01Dou David en zien manlu op daarde dag bie Siklag kwammen, haren Amalekieten in de Negev n rooftocht holden en Siklag overvalen. Ze haren stad innomen en platbraand.
02Vraauwlu dij doar touhuilen, jonk en old, haren ze mitnomen. Zunder dat ze ook mor ain doodmuiken, dreven ze heur vot en gingen wieder.
03Bie Siklag aankommen, zagen David en zien mannen dat stad platbraand was en dat heur vraauwen, zeuns en dochters mitnomen wazzen.
04Dou schraifden David en t volk dat bie hom was, tot ze nait meer schraiven konden.
05David zien baaide vraauwen wazzen ook vot: Achinoäm oet Jizreël en Abigaïl, dij traauwd west haar mit Nabal oet Karmel.
06David ruik doaneg in t naauw, want t volk haar t ter over dat ze hom mit stainen doodsmieten zollen. Aal t volk was ja verbidderd om t verlus van heur zeuns en dochters. Mor David von kracht bie de HEER, zien God.
07Hai zee tegen priester Abjatar, zeun van Achimelech: "Breng mie t priesterklaid." Abjatar brochde hom dij.
08"Mout ik achter dizze bende aan?" vruig David aan de HEER. "Kin k heur inhoalen?" "Joa, goa ze mor achternoa. Ie zellen heur wizzenzeker inhoalen en bevrijden," zee de HEER tegen hom.
09David ging op pad mit de zèshonderd man dij bie hom wazzen. Ze kwammen bie beek Besor.
10 David ging mit vaaierhonderd man wieder. Aandern bleven doar, want twijhonderd man wazzen te muid om beek Besor nog over te goan.
11 Op t veld vonden ze n Egyptenoar. Ze brochten hom bie David. Ze gavven hom brood en hai at en ze luiten hom wotter drinken.
12 Ze gavven hom n plak van n klomp viegen en twij rezienekouken. Dou e dat op haar, kwam e weer op verhoal, want hai haar in drij doagen en nachten gain etendrinken had.
13 "Bie wèl heur ie? Woar kom ie vandoan?" vruig David. "k Bin n Egyptenoar," zee e, "n sloaf van n Amalekiet. Mien meester het mie hier liggen loaten, want drij doagen leden bin k zaik worden.
14 Wie haren n invaal doan in de Negev en hebben t laand van Keretieten, Judeeërs en Kalebieten overvalen. Siklag heb wie platbraand."
15 "Zol ie mie bie dizze bende brengen kinnen?" vruig David. "Joa," zee e. "As ie mie bie God sweren dat ie mie nait doodmoaken en mie nait aan mien meester overlevern zellen, den zel k joe noar dat roversvolk tou brengen."
16 Hai brochde hom der hèn. Ze laggen verspraaid over t haile laand en atten en dronken en haren feest, omdat ze zok zo veul touaigend haren oet t laand van Filistijnen en oet t laand van Juda.
17 Dou richtte David n slachten onder heur aan, van twijduustern aan aanderdoagsoavends tou. Gainain van heur kon ontkommen, op vaaierhonderd jongkerels noa dij op kemélen vot vluchtten.
18 David kreeg aal dat Amalekieten roofd haren weer in handen. Hai bevrijdde zien baaide vraauwen ook.
19 Ze wazzen zuver niks kwiet van wat ze heur ofstolen haren, gain zeuns of dochters of ook mor wat van t roofgoud. David brochde ales weerom.
20 Hai pakte heur ook aal heur schoapen en koien òf. Dij juigen ze veur heur aigen vij oet. "Dit is David zien roofgoud," zeden ze.
21 Dou David aankwam bie dij twijhonderd man dij te muit west haren om mit te goan en dij e doarom bie beek Besor achterloaten haar, kwammen ze David en t volk dat bie hom was in muit. David kwam bie heur en vruig heur, hou of t mit heur ging.
22 Dou luiten ale minnen en onnutten onder t volk dij mit David mitgoan wazzen zok heuren: "Omreden zai hebben nait mit west, geef wie heur niks van t roofgoud dat we red hebben," zeden ze. "Allenneg heur vraauw en kinder. Loat ze dij mitnemen en votgoan."
23 "Mien bruiers," zee David, "zo kin ie nait doun mit wat of de HEER ons geven het. Hai het ons bewoard en bende dij ons overvalen het in ons macht geven.
24 Wèl zol noar joe lustern wat dit aanbelangt? Dij bie t pakgoud zitten blift, mout t zulfde hebben as dij mit in stried gaait. Geliek op dailen!"
25 En van dij dag òf aan het dat zo west. Hai muik der n inzetten en regel van veur Israël, aan vandoag de dag tou.
26 Weerom in Siklag, stuurde David n dail van t roofgoud noar oldsten van Juda, zien vrunden, mit bosschop: "Hier heb ie n geschenk. t Is van roofgoud dat wie op vijanden van de HEER veroverd hebben."
27 Geschenken wazzen veur heur dij in Betuël wonen en veur heur in Ramot-Negev,
28 Jattir, Aroër, Sifmot, Estemoä,
29 Rachal en veur heur dij in steden van femilie Jerachmeël wonen, veur heur in steden van Kenieten
30 en Chorma, Bor-Asan, Atach,
31 Hebron, en veur heur van ale ploatsen woar David mit zien manlu omswonnen het.
|
1 Samuël 31
01In tied streden Filistijnen tegen Israël. t Manvolk van Israël ging veur heur op loop en der vuilen doden op baargen van Gilboä.
02Filistijnen zatten Saul en zien zeuns op hakken en ze sluigen zien drij zeuns Jonatan, Abinadab en Malkisua dood.
03Stried wer swoar veur Saul. Hai wer doodsbenaauwd dou boogschutters hom onder schot kregen.
04"Trek dien sweerd," zee e tegen zien woapendroager, "en steek mie dood! Dat dij onbesneden lu nait kommen zellen om mie dood te steken en spot mit mie te drieven." Mor woapendroager wol dat nait, omdat hai t nait aanduurde. Dou kreeg Saul zien aigen sweerd en luit zok doar in valen.
05Dou zien woapendroager zag dat Saul dood was, luit hai zok ook in zien sweerd valen en sturf mit hom.
06Zo sturven op dij dag Saul, zien drij zeuns en zien woapendroager en ook aal zien manlu, tougelieks.
07Dou Isrelieten aan aanderkaant daal en aanderkaant Jordaan in de goaten kregen dat manlu van Israël op vlucht sloagen wazzen en dat Saul en zien zeuns dood wazzen, luiten ze heur steden achter en vluchtten. Filistijnen kwammen en gingen in dij steden wonen.
08Aanderdoags, dou Filistijnen kwammen om mensken dij sneuveld wazzen te beroven, vonden ze op baargen van Gilboä Saul en zien drij zeuns.
09Ze haauwden hom kop òf, roofden zien woapens en stuurden bodes deur t laand van Filistijnen om dizze goie tieden te vertellen in tempels van heur goden en aan t volk.
10 Ze legden zien woapens in tempel van Astarte en zien liggoam hongen ze aan muur van Bet-San.
11 Dou t volk van Jabes in Gilead heurde wat Filistijnen mit Saul doan haren, ging t kriegsvolk doalek op pad, laip haile naacht deur en huil liggoamen van Saul en zien zeuns van muur van Bet-San òf.
12 Dou ze in Jabes weeromkwammen, hebben ze heur doar verbraand.
13 Heur gebainte begruiven ze onder tamarisk in Jabes. Dou hebben ze zeuven doag achtermekoar vast.
|
|
